اثر بيوچار سبوس برنج، همراه و غني شده با سوپرفسفات تريپل بر قابليت دسترسي فسفر و رشد ذرت در مزرعه

يكي از روش هاي جلوگيري از نامحلول شدن كودهاي شيميايي فسفره در اراضي كشاورزي، استفاده از كودهاي آلي نظير بيوچار مي باشد. بر اين اساس به منظور بررسي تأثير بيوچار سبوس برنج ( توليد شده در دماي 550 درجه سانتيگراد) به تنهايي، همراه (مخلوط) با فسفر، و غني شده با فسفر بر برخي ويژگي هاي شيميايي خاك و عملكرد ذرت، يك آزمايش مزرعه اي بر پايه طرح كاملاً تصادفي با 7 تيمار در سه تكرار اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل شاهد، كود فسفر (350 كيلوگرم سوپر فسفات تريپل در هكتار)، بيوچار در دو سطح (2 و 4 تن در هكتار)، بيوچار غني شده با كود فسفر (در دو سطح 2 تن بيوچار غني شده با 350 كيلوگرم سوپرفسفات تريپل در هكتار و 4 تن بيوچار غني شده با 700 كيلوگرم سوپر فسفات تريپل) و بيوچار همراه با كود فسفر (بيوچار مخلوط شده با 350 كيلوگرم سوپرفسفات تريپل) بود. براي اندازه گيري ويژگي هاي خاك طي فصل رشد گياه در سه مرحله از خاك نمونه برداري شد و پس از 120 روز از رشد گياه ذرت، نمونه برداري از گياه براي تعيين عملكرد و اجزائ عملكرد گياه انجام شد. نتايج نشان داد كه در انتهاي رشد گياه (120 روز) تقريباً همه تيمارهاي حاوي بيوچار نسبت به شاهد و حتي نسبت به تيمار كود فسفر پ هاش خاك را كاهش (احتمالاً به خاطر تجزيه تركيبات آلي موجود در بيوچار) و فسفر محلول و قابل دسترس را افزايش دادند و در اين خصوص، بيوچار همراه با سوپرفسفات تريپل بهترين تيمار (فسفر محلول و قابل دسترس به ترتيب 190 و 105 درصد افزايش نسبت به شاهد) بود. تيمار شاهد كمترين عملكرد دانه (9.1 تن در هكتار)  و تيمار 4 تن در هكتار بيوچار غني شده با فسفر  بيشترين عملكرد دانه (15.9 تن در هكتار) را داشتند. همجنين، تيمار 4 تن بيوچار بيشترين غلظت فسفر دانه (0.79 درصد) و ريشه (0.47 درصد) را داشت. نتايج نشان دهنده اين بود كه اگر چه كاربرد كود سوپرفسفات تريپل به تنهايي سبب افزايش قابليت دسترسي فسفر مي گردد، اما در طولاني مدت از تأثير آن كاسته خواهد شد و تيمارهاي توام فسفر و بيوچار تأثير بلند مدت بهتري بر قابليت جذب فسفر خواهند داشت. به طور كلي، براي خاك هاي فقير از نظر فسفر و مواد آلي، تيمار 4 تن بيوچار غني شده با 700 كيلوگرم كود سوپرفسفات تريپل در هكتار به دليل داشتن بيشترين عملكرد دانه ذرت توصيه مي شود، اگر چه مسائل زيست محيطي مربوط به مصرف زياد فسفر و هزينه هاي تحميل شده بر كشاورزان را بايستي در نظر گرفت.