شناسايي مواد و رنگ‌دانه‌هاي ديوارنگاره‌هاي اتاق‌هاي بروارِ خانۀ تاريخي دُرميانيِ اصفهان

خانه سادات در مياني، از جمله خانه هاي كمتر شناخته شده قاجار است كه در محله بيدآباد، خيابان مسجد سيد اصفهان واقع شده است. اين خانه كه هم اكنون به هتل سنتي سهروردي تغيير كاربري داده است، داراي تزيينات فاخري از جمله گچبري، آينه كاري و نقاشي ديواري است كه در اين پژوهش با توجه به اهميت نقوش كشيده شده، به شناسايي تكنيك و مواد به كار رفته در اجراي نقوش ديواري موجود در اتاق هاي بروار پرداخته شده است و در نهايت مواد شناسايي شده، با مواد و مصالح به كار رفته در نقاشي هاي قاجار مقايسه شد. با توجه به بيشترين كاربرد رنگهاي طلايي، قرمز، آبي و سبز، در تزيينات اين خانه، از اين رنگها به ميزان بسيار كم و با در نظر گرفتن اصل عدم آسيب بصري، نمونه برداري شد. براي رسيدن به هدف پژوهش، از روش هاي آزمايشگاهي براي شناسايي بستر رنگ، رنگدانه ها، بست و لايه محافظ رنگ استفاده شده است. از دستگاه طيف سنج زير قرمز تبديل فوريه (FTIR) براي شناسايي مواد آلي، دستگاه ميكروسكوپ الكتروني روبشي مجهز به تجزيه پاشندگي پرتوي ايكس ( SEM- EDS ) براي شناسايي عناصر و تركيبات معدني و از ميكروسكوپ نوري (OM) براي شناسايي و تجزيه و تحليل مواد و رنگدانه ها استفاده شد. در اين تحقيق، تركيب بستر به صورت تركيبي از هانتيت (گل سفيد) و ژيپس شناسايي شد؛ همچنين مشخص شد كه رنگها داراي ماهيت معدني هستند و نقوش با تكنيك رنگ روغن اجراشده اند. رنگدانه هاي به كار رفته در تزيينات اين بنا عبارت هستند از : طلايي از نوع پودر برنج (مس و روي)، قرمز سرنج، آبي پروس و سبز تركيبي از آبي پروس و سبز خاكي (سيلو). همچنين از سفيد سرب براي ايجاد توناليته هاي رنگي استفاده شده است. بست به كار رفته در تركيب رنگ دانه ها نيز از نوع پروتئيني، شناسايي شد.