كليدواژه :
مكتب نگارگري شيراز , نگارگري , آل اينجو , آل مظفر
چكيده فارسي :
در طول تاريخ ايران، حكومت‌هايي هرچند كوچك و بزرگ از امرا و فرمانروايان محلي وجود داشته‌اند كه در تاريخ هنر و تمدن كشور ما منشأ تأثيرات به‌سزايي بوده‌اند، ولي آن‌‌گونه كه بايد، شناخته نشده‌اند؛ از جملۀ آن‌ها حكومت محلي «آل‌اينجو» و پس از آن «آل‌مظفر» بوده است. پس از فروپاشي سلسلۀ ايلخانان در ايران، مناطق كرمان، يزد و فارس عرصۀ تنازع و رقابت ميان دو خاندان مدعي آل‌اينجو و آل‌مظفر شد؛ با اين‌حال دورۀ فرمانروايي حكومت‌هاي محلي آل‌اينجو و آل‌مظفر منشأ تحولات هنري و فرهنگي مهمي نيز گرديد كه آثار اين تحولات مهم را مي‌توان در هنر نگارگري شيراز به‌روشني ملاحظه كرد، زيرا نسخه‌هاي به‌جاي‌مانده از كتاب‌آرايي دورۀ حكومت‌هاي محلي آل‌اينجو و آل‌مظفر خود شاهدي بر اين مدعاست. پرسش اين است: مكتب نگارگري شيراز در دوران حكومت‌هاي محلي آل‌اينجو و آل‌مظفر، چه تأثيراتي بر هنر نگارگري ايراني گذاشته است؟ شيوۀ اين پژوهش توصيفي- تحليلي است و جمع‌آوري اطلاعات كتابخانه‌اي است. نمونه‌هاي موردي پژوهش نگاره‌هايي از نسخۀ شاهنامۀ 733 ه.ق. موجود در كتابخانۀ ملي روسيه در سن‌پترزبورگ و شاهنامۀ 731 ه.ق. در موزۀ توپ‌قاپوسراي استانبول تركيه و شاهنامۀ قوام‌الدين حسن 741 ه.ق. كه همگي متعلق به دورۀ آل‌اينجو هستند و همچنين نگاره‌هايي از شاهنامه‌هاي 771 ه.ق. موجود در كتابخانۀ توپ‌قاپوسراي استانبول در تركيه و همچنين نسخۀ خمسۀ نظامي، اواخر قرن هشتم مربوط به دورۀ آل‌مظفر در كتابخانۀ ملي پاريس، مورد واكاوي قرار گرفته‌اند. نگارندگان اين پژوهش، ضمن مطالعه و بررسي ويژگي‌ها، براساس خصوصيات صوري، ساختاري و مضموني هنر نگارگري شيراز در دوران آل‌اينجو و آل‌مظفر، تأثيرات مكتب نگارگري شيراز را بر هنر نگارگري ايران در دوران مذكور، مورد واكاوي قرار داده‌اند. بر پايۀ نتايج پژوهش، توجه نگارگران آل‌اينجو به سنت نقاشي قديم ايران (يادآور ديوارنگاره‌هاي ساساني) و مصوركردن شاهنامۀ فردوسي و صحنه‌هاي رزمي، كاربرد جداول مشخص براي نوشتن قطعات خوشنويسي شده، مصوركردن منظومه‌هاي تغزلي در دورۀ آل‌مظفر، كاربست رنگ‌هاي درخشان در نگارگري آل‌اينجو و آل‌مظفر بر هنر نگارگري ايران در دوران بعد تأثير شگرفي گذاشته است.
چكيده لاتين :
Throughout Iran’s history, there have been governments, however large and small, of local rulers and rulers that have been the source of significant influences in the history of our country’s art and civilization. These local rulers are not well-known throughout history, among them the local government of Al Inju and then al-Muzaffar. After the collapse of the Ilkhanid dynasty in Iran, the regions of Kerman, Yazd, and Fars were presented with a competition between the two families claiming al-Inju and Al-Muzaffar. However, the period of the local rule of Al Inju and Al-Muzaffar is bed into significant artistic and cultural developments, which can be seen in Shiraz’s orthography. This is because the remaining copies of the book-layout of Al-Inju and al-Muzaffar are proving to this claim. The question is: What effects has Shiraz’s painting school had on the Iranian Painting art during Al-Inju and Al-Muzaffar? The method of this research is descriptive-analytical with library data collection. Case studies are paintings of Shahnameh version 733 AH in the Russian National Library in St. Petersburg and Shahnameh 731 AH in the Topkapi Museum of Istanbul, Turkey, and Shahnameh Qavam al-Din Hasan 741 AH, all belonging to the Al Inju period, as well as paintings of the 771AH Shahnameh, exists in the Topkapi Library of Istanbul in Turkey, as well as the Khamseh Nezami version, in the late 8th century related to the Al-Muzaffar period in the National Library of Paris. Studying the characteristics based on formal, structural, and themes of Shiraz Artography during the Period of Al-Inju and Al-Mozaffar, the effects of Shiraz Painting School on the art of painting are distinguished. Based on the results of this research, al-Inju’s paintings were under the effect of the tradition of old Iranian painting (reminiscent of Sassanid graffiti) and visualization of Ferdowsi’s Shahnameh and it’s martial scenes, and the use of specific tables for writing parts (calligraphy), the illustration of lyrical systems in the Period of Al-Muzaffar, the application of brilliant colors in the painting of Al Inju and Al-Muzaffar have had a tremendous impact on Iranian Painting in the later era.
