طراحي برنامه درسي تفكر مستقل براي دانش‌آموزان دورۀ متوسطه

اين پژوهش با هدف طراحي برنامه درسي تفكر مستقل براي دانش‌آموزان دورۀ متوسطه انجام شده است. رويكرد پژوهش، كيفي و از نوع روش اسنادي بود كه با استفاده از فن تحليل محتوا، تحليل گرديد. لذا با مطالعه اسناد پژوهي و نمونه پژوهش‌هاي مرتبط، بخش‌هاي مربوط به تفكر مستقل در اين پژوهش‌ها استخراج گرديد. داده‌ها به شيوه كدگذاري بر اساس الگوي تايلر بر مبناي چهار عنصر هدف (شناختي، عاطفي و رواني حركتي)، محتوا (انتخاب و سازمان‌دهي)، روش و ارزشيابي است. نتايج نشان داد در بخش «هدف» ويژگي‌ها شامل: آزادي بيان، برخورداري از حق انتخاب، بحث گروهي، يادگيري مشاركتي، تبادل اجتماعي، رشد ذهني، پرورش عقلانيت است. درزمينۀ «محتوا» ويژگي‌ها شامل: ياددادن نحوۀ تفكر، ياددادن پيروي آگاهانه از الگوها، آموزش شركت در بحث گروهي، يادگيري انجام فعاليت‌هاي مستقل، يادگيري اظهارنظر آزاد، ياددادن برخورداري از حق انتخاب، نگرش آگاهانه به مسائل است. در بخش «روش تدريس» ويژگي‌ها شامل: استفاده از روش بحث گروهي، سقراطي، استفاده از بازي‌هاي فكري و كلامي، ارائه تمرينات مستقل، معلم به‌عنوان تسهيلگر و همكار است. درزمينۀ «ارزشيابي» ويژگي‌ها شامل: استفاده از ابزارهاي خودارزيابي، توجه به ارزشيابي مستمر و تكويني، فراهم آوردن امكان بازخورد مناسب و به‌موقع، توجه به مشاركتي بودن فعاليت‌هاي دانش‌آموزان، توجه به اشكال مختلف ارزشيابي است. استفاده از نتايج اين پژوهش مي‌تواند در آيندۀ نوجوانان و جواناني با تفكرات مستقل در راستاي كاهش آسيب‌ها و ناهنجاري‌هاي اجتماعي و پايبندي به اعتقادات ديني و فرهنگي خويش تربيت كرد.