بررسي تحليلي ميزان توجه به ابعاد زيبايي‌شناسي تربيت شهروندي در كتاب‌هاي درسي دورۀ اول ابتدايي

پژوهش حاضر با در نظر گرفتن ارتباط دو حوزۀ زيبايي‌شناسي و تربيت شهروندي درصدد است با تحليل محتواي كتاب‌هاي درسي دورۀ اول ابتدايي به‌عنوان يكي از تأثيرگذارترين دوره‌هاي آموزشي، ميزان به‌كارگيري شاخص‌هاي تربيت شهروندي از منظر زيبايي‌شناسي را در كتاب‌هاي اين دوره بررسي نمايد. روش پژوهش، توصيفي و از نوع تحليل محتوا كمي است. جامعۀ آماري پژوهش، كتاب‌هاي درسي دورۀ اول ابتدايي در سال تحصيلي 98-1397 است. ابزار شناسايي مؤلفه‌هاي زيبايي‌شناسي شاخص‌هاي تربيت شهروندي كدهاي محتوايي است كه توسط محقق طراحي شد كه داراي سه بعد شناختي، بعد عاطفي و بعد رفتاري است كه طبق آن محتواي كتاب‌ها كدگذاري شده و مورد تحليل قرار گرفت. روايي صوري و محتوايي ابزار پژوهش از نظر متخصصان و صاحب‌نظران فلسفۀ تعليم و تربيت و برنامه‌ريزي درسي مورد تأييد قرار گرفت و پايايي ابزار پژوهش بر اساس فرمول اسكات 0.78 به دست آمد. نتايج تحليل محتوا نشان داد كه در كل محتواي كتاب‌هاي درسي دورۀ اول ابتدايي 558 مورد به تربيت شهروندي با تأكيد بر ابعاد تربيت هنري اشاره شده است كه از اين تعداد، بيشترين فراواني به شاخص توانايي حل مسئله با 45 مورد (15.3درصد) و كمترين تعداد 8 مورد (5.4درصد) به شاخص آشنايي با مردم‌سالاري مربوط است. بر اين اساس با توجه به تعداد كتاب‌ها و سه پايۀ تحصيلي مورد بررسي، توجه به تربيت شهروندي با تأكيد بر تربيت هنري به اندازۀ كافي نيست و درواقع اين مقدار توجه به تربيت شهروندي در كتاب‌هاي درسي نمي‌تواند در راستاي نياز دانش‌آموزان به تربيت شهروندي باشد.