اثر نسبت‌هاي افزايشي و جايگزيني در كشت مخلوط سورگوم علوفه‌اي (Sorghum bicolor L. Moench) و شبدر برسيم (.Trifolium alexandrinum L) بر توليد علوفه

به منظور ارزيابي توليد علوفه و نسبت برابري زمين در تيمارهاي كشت مخلوط افزايشي و جايگزيني دو گياه سورگوم علوفه اي و شبدر برسيم، آزمايشي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با هشت تيمار و سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر كرج طي سال هاي زراعي 1395 و 1396 اجرا شد. تيمارهاي آزمايشي شامل هشت نسبت كشت مخلوط 75 درصد سورگوم + 25 درصد شبدر، 50 درصد سورگوم + 50 درصد شبدر و 25 درصد سورگوم + 75 درصد شبدر (به صورت جايگزيني)؛ 100 درصد سورگوم + 50 درصد شبدر، 50 درصد سورگوم + 100 درصد شبدر و 100 درصد سورگوم + 100 درصد شبدر (به صورت افزايشي) و كشت خالص سورگوم و كشت خالص شبدر برسيم بودند. در اين تحقيق عملكرد علوفه خشك سورگوم و شبدر، عملكرد معادل سورگوم و شبدر، محتواي پروتئين خام، قابليت هضم ماده خشك، عملكرد پروتئين خام، عملكرد ماده خشك قابل هضم و نسبت برابري زمين براي توليد علوفه خشك و پروتئين مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه بيشترين عملكرد معادل سورگوم، عملكرد معادل شبدر، پروتئين خام و ماده خشك قابل هضم (به ترتيب 37598، 17915، 3163 و 17754 كيلوگرم در هكتار) از تيمار 100 درصد شبدر + 100 درصد سورگوم به دست آمد. كشت مخلوط 100 درصد سورگوم + 50 درصد شبدر نيز با توليد 16455 كيلوگرم ماده خشك قابل هضم در هكتار در گروه برتر قرار گرفت. بالاترين نسبت برابري زمين براي توليد علوفه خشك و پروتئين (به ترتيب 1.61 و 1.71) در كشت مخلوط افزايشي 100 درصد شبدر + 100 درصد سورگوم به دست آمد. تيمارهاي افزايشي 100 درصد شبدر + 50 درصد سورگوم و 50 درصد شبدر+100 درصد سورگوم نيز نسبت هاي برابري زمين بالايي داشته و در گروه برتر قرار گرفتند. بر اساس نتايج اين آزمايش، كشت مخلوط افزايشي 100 درصد شبدر + 100 درصد سورگوم به عنوان تيمار برتر شناخته شده و جهت توسعه كشاورزي پايدار در توليد اين دو گياه علوفه اي مناسب تر است.