تأثير جامعه بر فقه با تأكيد بر آراي امام خميني ره

فقه به‌عنوان يك دانش نقلي ـ وحياني كه متكفل رفتار مكلفين است، به بررسي هنجارهاي فردي و اجتماعي مي‌پردازد. البته اين دانش، علاوه بر كتاب و سنت، از عقل و اجماع هم استفاده مي‌كند، به‌ علاوه فقه شيعه يك فقه فعال، مطابق با شرايط و زمينه‌هاي اجتماعي و تابع زمان و مكان است، ازاين‌رو توان پاسخگويي نيازهاي متغير افراد و جوامع را دارد. اين تبعيت، به‌معناي ناديده گرفتن ثابتات احكام الهي و عرفي‌سازي نيست. بلكه ازآنجايي‌كه احكام الهي موضوع محور مي‌باشند، همچنان‌كه استحاله يا رفع مانع يا حصول شرط در مسير زمان، پديده‌ها را يا از وضعيت يك حكم فقهي خارج مي‌كند، يا زيرمجموعه يك حكم فقهي قرار مي‌دهد. ازاين‌رو، در موضوعات اجتماعي فهم چنين تغييرات سخت‌تر شده، منجر به تحجر و تصلب بر ظاهر مي‌شود. پس از انقلاب اسلامي و فعال شدن فقه در عرصه‌هاي اجتماعي، ضرورت دارد كه تأثير جامعه بر فقه بررسي شود. اهميت مكتب فقهي امام خميني ره، به اين است كه ايشان با توجه دادن به عنصر زمان، مكان و مصلحت كه عامل تغيير در اجتهادند، به تأثير شرايط اجتماعي در فهم موضوع، تعيين مصاديق موضوع و احكام فقهي اهتمام داشته‌اند.