عنوان مقاله :
بررسي و تحليل آشفتگي، نوسانات و جهش نواحي بارشي ايران
پديد آورندگان :
دوستكاميان ، مهدي دانشگاه زنجان , عساكره ، حسين دانشگاه زنجان , دارند ، محمد دانشگاه كردستان - دانشكده منابع طبيعي - گروه آب و هواشناسي دانشگاه كردستان
كليدواژه :
نواحي بارشي , نظم پذيري (TN) , نمايه الكساندرسون (SNHT) , تحليل سيلهوته (SI) , تجزيه مولفه هاي اصلي
چكيده فارسي :
هدف از اين مطالعه بررسي و تحليل آشفتگي، نوسانات و جهش نواحي بارشي ايران مي باشد. براي اين منظور داده هاي محيطي در دو بخش جمعآوريشدهاند. در بخش اول داده ها حاصل ميان يابي مشاهدات بارش روزانه 1434 ايستگاه همديدي و اقليمي از ابتداي سال 1340 تا 1383 از پايگاه داده هاي اسفزاري استفاده شده است. بعد از تشكيل پايگاه داده اي به منظور شناسايي نواحي بارشي ايران از تحليل خوشه اي بر روي داده هاي ميانگين و ضريب تغييرات بارش سالانه و ماهانه استفاده شده است. براي اعتبار سنجي نواحي بارشي ايران از تحليل سيلهوته استفاده شده است. در ادامه به منظور بررسي آشفتگيها، جهش و نوسانات نواحي بارشي ايران پرداخته شده است. نتايج حاصل از تحليل خوشه اي بيانگر اين بوده است كه نواحي بارشي ايران به شش طبقه قابل تقسيم بندي مي باشند. در اين بين نواحي خزري (ناحيه چهار) از بيشترين مقدار بارش و كمترين ضريب تغييرات برخوردار است. توزيع رژيم بارش در هر شش نواحي نشان مي دهد كه رژيم بارش ايران بيشتر در فصل زمستان و بهار و بعضا پاييز مي باشد. بررسي و تحليل آشفتگي بارش بيانگر اين بوده است كه بارش به جز در ناحيه چهار (ناحيه خزري) در ساير نواحي ديگر توزيع رخداد بارش همراه با آشفتگي بوده است. با وجود اينكه بيشترين آشفتگي ها در ناحيه زاگرسي رخ داده است اما بيشترين توالي آشفتگي ها مربوط به ناحيه بارشي پنجم مي باشد. كمترين توالي آشفتگي ها در ناحيه مركزي و شرقي كشور رخ داده است. نتايج حاصل از تحليل جهش و نوسانات بيانگر اين است كه آشفتگي هاي بارش به جز در سالهاي ابتدايي نواحي بارشي دو و پنج در ساير نواحي ديگر بارش فاقد جهش معني دار بوده است اين در حالي مي باشد كه نوسانات كوتاه مدت 3 تا 5 ساله بر بارش هر شش نواحي حاكم بوده است.
عنوان نشريه :
تحقيقات كاربردي علوم جغرافيايي
عنوان نشريه :
تحقيقات كاربردي علوم جغرافيايي