«تخريب حدس» در داستان‌هاي طنزآميز دورۀ معاصر كودك و نوجوان

Guess Destruction in the Child and Adolescent Humorous Tales of the 60's 90's Period

طنز كه از مهم‌ترين انواع ادبي محسوب مي‌شود، پيشينه‌اي طولاني در ادبيات جهان دارد. ادبيات كودك و نوجوان به دليل نوع خاصّ مخاطب آن، همواره محملي مناسب براي ايجاد طنز بوده است. منتقدان و پژوهشگران متعدّدي در سدة اخير، دربارة طنز و انواع روش‌هاي پرورش آن، صحبت كرده‌اند. يكي از اين نظريه‌پردازانِ برجسته، ايوان فوناژي است كه آراء او در زمينة طنز به ويژه طنز در داستان‌هاي كودك و نوجوان -اگرچه در ايران، چندان شناخته‌شده نيست- در زمرة بهترين، نظريه‌هاي طنز است. در اين مقاله، برمبناي نظرية ايوان فوناژي و با توجّه به يكي از مهم‌ترين مؤلّفه‌هاي طنزپردازي او؛ يعني عنصر «تخريب حدس» به بررسي برخي داستان‌هاي كودك در ايران كه توسط مشهورترين نويسندگان اين حوزه در دوره معاصر تدوين شده است از جمله فرهاد حسن‌زاده، شهرام شفيعي، احمد عربلو، سوسن طاقديس و سعيد هاشمي، پرداخته مي‌شود. در نظريۀ فوناژي تعريفي خاص از تخريب حدس ارائه شده و برمبناي آن، برخي آثار داستاني كودك نيز تحليل شده است.

Satire, which is among the most important kinds of literature, has a long history in the world literature. The child and adolescent literature has always been a proper place to create satire because of the specific characteristics its target audience. A great number of critics and researchers have studied the satire and its different development methods. One of these theoirists was Ivan Fonagy. His views on satire, especially in child and adolescent stories, are not well-known in Iran, but they are among the best theories of satire. Based on Ivan Fonagy's theory and by focusing on one of the most important components of his satire, "guess destruction", the present paper investigated some Iranian child stories which were written by the most famous writers of the contemporary era including Farhad Hassanzadeh, Shahram Shafiei, Ahmad Arablou, Sousan Taghdis and Saeid Hashemi. Ivan Fonagy's theory provided a specific definition of "guess destruction" and analyzed some children stories on that ground.