عوامل مؤثر بر نابرابري توزيع درآمد استاني در ايران: رهيافت پانل پروبيت كسري

Factors Affecting Provincial Income Distribution Inequality in Iran: Using a Fractional Panel Probit Model

اهميت توزيع منابع و امكانات در اقتصاد منطقه اي، عدالت اجتماعي، كاهش فقر و رشد و توسعه اقتصادي موجب شده است كه توزيع مناسب درآمد، يكي از مهمترين دغدغه هاي سياستگذاران و پژوهشگران اقتصادي باشد و عوامل موثر بر آن، همواره در مطالعات تجربي مورد بررسي قرار بگيرد. اما با توجه به اينكه شاخص توزيع درآمد (ضريب جيني) در بازه بين صفر و يك محدود شده است، امكان دارد، استفاده از مدل هاي خطي استاندارد، تصويري دقيق از اثر ساير متغيرها بر آن را ارايه ندهند. از اين رو در اين مطالعه، سعي شده است متغيرهاي اثرگذار بر توزيع درآمد در استان هاي ايران در بازه زماني 1394-1384 و با استفاده از روش پانل پروبيت كسري شناسايي شود. اين رهيافت، امكان تخمين متوسط اثرات جزيي براي متغيرهاي وابسته با داده هاي كسري بازه صفر و يك را فراهم مي كند. نتايج مطالعه نشان داد كه رابطه بين رشد اقتصادي و توزيع درآمد، فرضيه كوزنتس را تاييد نمي كند همچنين متغيرهاي مخارج دولتي سرانه، توسعه مالي و تورم، اثر منفي و معني دار بر متغير ضريب جيني داشتند. براساس نتايج به دست آمده، پيشنهاد مي شود كه دولت به اجراي سياست هايي در راستاي توسعه مالي و افزايش كارآيي ابزارهاي مالي، اقدام نمايد و همچنين سرمايه گذاري مخارج دولتي براي امور آموزشي، بهداشتي را به منظور بهره مندي همه اقشار جامعه، در دستور كار خود قرار دهد.

The distribution of resources and potentials is of crucial importance in the regional economy, social justice, poverty reduction and economic growth and development. Thus, fair distribution of income is one of the most important concerns of policymakers and economic researchers. However, since the income distribution index (Gini coefficient) is limited to range between zero and one, the use of standard linear models may not measure accurately the effect of other variables on it. Therefore, this study attempts to identify the variables affecting income distribution in the provinces of Iran over the period 2005-2016 using a Fractional Panel Probit Model. This approach is able to estimate the average partial effects of dependent variables with fractional data ranging from zero to one. The results show that the relationship between economic growth and income distribution does not support the Kuznets’s hypothesis. Among the control variables, per capita government expenditure, financial development and inflation have negative and significant effects on the Gini coefficient. According to the findings, it is suggested that the government should implement policies to promote financial development and to increase the efficiency of financial instruments, as well as to invest on education and health in order to benefit all strata of society.