عنوان مقاله :
هديه دادن و رسوم آن نزد ايرانيان با تكيه بر شاهنامه و تاريخ بيهقي
عنوان به زبان ديگر :
The Custom of Gift-Giving in Iran with Reference to Shahnameh and Bayhaqi History
پديد آورندگان :
پشت دار، علي محمد دانشگاه پيام نور تهران جنوب، تهران، ايران , دهقان شيري، معصومه دانشگاه پيام نور تهران جنوب، تهران، ايران
كليدواژه :
شاهنامه , تاريخ بيهقي , رسم هديه دادن , له , پاداش
چكيده فارسي :
تاريخ ايران باستان سرشار از رسومي است كه در گذر تاريخ به فراموشي سپرده يا به نوعي دچار تغييراتي شده است. در فرهنگ ايراني، هديه دادن و هديه گرفتن اهميت زيادي دارد و تاكنون نيز اين رسم با وجود تغييراتي، ادامه يافته است. تاريخ بيهقي به عنوان كتابي كه اوضاع دربار ايران را روايت ميكند و شاهنامه كه روايت‌گر تاريخ ملي ايران است، منابعي هستند كه ميتوان بسياري از رسوم گذشته ايران را در آن جست وجو كرد. رسم هديه دادن كه در ايران به دلايل مختلفي از جمله مسايل سياسي و اقتصادي انجام ميشده است، پس از اسلام نيز مورد حمايت خلفا قرار گرفت و تثبيت شد و ادامه يافت. از اين رو، در دربار غزنويان نيز به شكلهاي مختلفي شاهد اهداي هداياي ذيقيمت در مناسبت‌هاي مختلفي هستيم. در اين پژوهش رسم هديه دادن در دو كتاب تاريخ بيهقي و شاهنامه فردوسي مورد بررسي قرار گرفته و مواردي چون: انواع هديه، مناسبت هديه دادن و اقلام هديه مشخص شده است. براساس يافته هاي پژوهش در تاريخ بيهقي، هديه دادن بيشتر جنبۀ تشريفاتي و سياسي دارد و در شاهنامه دلايل حماسي است كه بيشتر جلب نظر ميكند. در هر دو كتاب، خلعت دادن بيشترين بسامد را دارد، اما توصيف جزئيات هدايا و ذكر اقلام آن در تاريخ بيهقي بيشتر جلوه ميكند و در شاهنامه كلي‌تر است.
چكيده به ساير زبانها :
The history of the ancient Persia is fraught with customs that have either fallen in oblivion or undergone changes. One of those customs which has changed but remained cherished is that of giving and taking gifts. Bayhaqi History, as a source that narrates the circumstances in the royal court of Persia, and Shahnameh, as a book which shows part of the national history of Iran, are sources in which the ancient customs of Iran can be sought. Gifting used to be done on political or economic grounds, but it was favored, corroborated and continued by caliphs and rulers after the emergence of Islam in the country. For instance, precious gifts are said to be given on different occasions in the Ghaznavid court. This study aims at examining the gifting custom as recorded in the two books of Shahnameh and Bayhaqi History. The investigated issues include the types of gifts, the occasions of giving gifts and the gifted items. The results show that according to Shahnameh, gifts were given on epic grounds, while Bayhaqi History refers to official and political motives in this regard. In both books, gifting is of a high frequency. However, they differ in terms of precision; while Bayhaqi discusses the gifts in detail, Shahnameh reports them in general.
عنوان نشريه :
متن پژوهي ادبي
