مدل‌سازي نقش تعديلي محيط اطلاعاتي بر رابطه بين قابليت مقايسه حسابداري و اجتناب مالياتي

قابليت مقايسه حسابداري، مقامات مالياتي را قادر مي‌سازد كه درك بهتري از فعاليت‌هاي شركت داشته باشند و روند شناسايي فعاليت‌هاي اجتناب مالياتي شركت‌ها را از سوي آن‌ها بهبود مي‌بخشد. بنابراين قابليت مقايسه حسابداري نقش مهمي را در كاهش فعاليت‌هاي اجتناب مالياتي مديران با محدود كردن توانايي و انگيزه‌هاي آن‌ها ايفا مي‌كند. لذا بر پايه اين استدلال، پژوهش حاضر با استفاده از رويكرد مدل‌سازي معادلات ساختاري به بررسي رابطه بين قابليت مقايسه حسابداري با اجتناب مالياتي شركت و همچنين مطالعه اثر تعديل‌كنندگي (جايگزيني يا مكمل) محيط اطلاعاتي بر رابطه بين آن‌ها مي‌پردازد. اين پژوهش از نوع پژوهش‌هاي كمي و از لحاظ روش اجرا در زمره همبستگي و بر اساس هدف، از نوع كاربردي است. نمونه آماري پژوهش شامل 86 شركت‌ پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طي سال‌هاي 1391 تا 1395 مي باشد. در اين پژوهش براي سنجش قابليت مقايسه حسابداري از سه معيار مختلف طبق مدل دي فرانكو و همكاران (2011) و همچنين از دو معيار تفاوت دفتري ماليات و نرخ موثر مالياتي براي اندازه‌گيري اجتناب مالياتي استفاده گرديد. براي تحليل داده ها نيز، از نرم افزار اسمارت پي ال اس و از روش حداقل مربعات جزئي استفاده شده است. پس از اطمينان يافتن از برازش قابل‌قبول مدل‌هاي اندازه‌گيري و ساختاري پژوهش، نتايج پژوهش حاكي از آن است كه قابليت مقايسه حسابداري موجب كاهش فعاليت‌هاي اجتناب مالياتي شركت مي‌شود. علاوه بر اين مطابق با پيش‌بيني نظريه جايگزيني، نتايج نشان مي‌دهد كه محيط اطلاعاتي رابطه منفي بين قابليت مقايسه و اجتناب مالياتي شركت‌ها را تضعيف مي‌كند