بررسي ارتباط متقابل بين عقود مشاركتي، قرض‌الحسنه و سرمايه اجتماعي در ايران

The Analysis of Interaction between Collaborative and Qarz Al-hasanah Contracts and Social Capital in Iran

در اين تحقيق تعامل و رابطه علّي موجود بين عقود مشاركتي و عقد قرض‌الحسنه از يك‌سو و سرمايه اجتماعي از سوي ديگر با استفاده از رويكرد عليت تودا- ياماتو و با بهره‌گيري از داده‌هاي آماري سال‌هاي 1363 تا 1396 آزمون و تحليل شده است. نتايج آزمون عليت تودا-ياماتو گوياي آن است كه با وجود آنكه بين كل تسهيلات اعطايي در قالب عقود اسلامي و سرمايه اجتماعي رابطه علّي دوسويه‌اي وجود دارد، بين عقود مشاركتي و سپرده‌هاي قرض‌الحسنه از يك‌سو و سرمايه اجتماعي از سوي ديگر يك رابطه علّي يك‌سويه برقرار است؛ به عبارت روشن‌تر، طي دوره مورد مطالعه، تغيير سرمايه اجتماعي از طريق متأثرساختن فضاي اعتماد و اطمينان، تغيير شبكه‌هاي اطلاعاتي، تغيير عدم تقارن اطلاعاتي و ريسك مربوط به سپرده‌هاي عقود مشاركتي و قرض‌الحسنه، بر شرايط توسعه اين عقود اثر گذاشته است؛ اما برايند تأثيرات اين عقود بر توزيع درآمد، فقر، تورم، امنيت اقتصادي و سرمايه انساني به‌گونه‌اي نبوده است كه زمينه‌ساز تغييرات معني‌دار سرمايه اجتماعي در كشور از طريق مكانيسم‌هاي مذكور گردد. برآورد روابط بلندمدت بين متغيرها در چارچوب تحليل همگرايي نيز حاكي از اثر مثبت و معني‌دار سرمايه اجتماعي بر عقود مشاركتي و سپرده‌هاي قرض‌الحسنه است.

In this research, the interaction and the causal relationship between Collaborative and Qarz Al-hasanah Contracts on one hand and social capital on the other hand, have been tested and analyzed using the Toda-Yamato causality approach and the statistical data of years 1984 to 2016. The empirical findings of this research indicate that there is a one-way causal relationship between Collaborative and Qarz Al-hasanah Contracts on one hand and social capital on the other hand. In other words, during the study period, the change in social capital has affected the conditions of the development of the contracts by influencing the trust and confidence environment, changing the information networks, changing the information asymmetry and the risk associated with the deposits of Islamic banking contracts. But the effects outcome of these contracts on income distribution, poverty, inflation, economic security and human capital have not been such as to trigger significant changes in social capital in the country through the mechanisms mentioned.