اثرات جانبي برخي از مهمترين علف كش هاي چغندرقند بر ماكروفيت آبزي غيرهدف

Side effects of most important sugar beet herbicides on aquatic non-target macrophyte

افزايش گسترده كاربرد علف كش ها در محصولات زراعي اغلب مي تواند باعث آلودگي اكوسيستم هاي آبي شود. ماكروفيت هاي آبزينظير عدسك آبي (Lemna minor L.) بعنوان گروهي مناسب براي ارزيابي تغييرات محيطي تحت تاثير علف كش ها مورد استفاده قرار مي گيرند. به منظور بررسي سميت شش تركيب تجاري علف كش شامل دس مديفام، فن مديفام، دس مديفام+ فن مديفام+ اتوفوميست، كلوپيراليد و كوييزالوفوپ-پي-اتيل و ماده تكنيكال كلريدازون مورد استفاده در اراضي چغندرقند كشور با استفاده از آزمون سم شناسي گياهي استاندارد عدسك آبي (Lemna Test)، آزمايشي در قالب طرح كامل تصادفي با چهار تكرار در دانشگاه لرستان در سال 1396 انجام شد. براي تمامي علف كش هاي مورد استفاده، هشت غلظت مختلف از ماده موثره هر يك از علف كش هاي فوق بصورت دز-پاسخ به همراه تيمار شاهد در نظر گرفته شد. ارزيابي سميت براساس بازدارندگي سرعت رشد نسبي سطح برگ (RGR) عدسك آبي بعد از هفت روز بود. نتايج حاصل از آزمايش نشان داد كه تمام علف كش هاي مورد كاربرد رشد عدسك آبي را تحت تاثير قرار دادند. مقادير EC50 حاصل از معادلات لگاريتم لجستيك برازش داده شده بر روي سرعت رشد نسبي سطح برگ عدسك آبي نشان داد كه علف كش دس مديفام+ فن مديفام+ اتوفوميست سميت بيشتري را در مقايسه با ساير علف كش هاي مورد استفاده چغندرقند دارد (1/04 = EC50ميكروگرم برليتر) و كاهش معني داري را در سرعت رشد نسبي سطح برگ عدسك آبي در غلظت علف كشي بسيار كمتري از ساير علف كش ها ايجاد كرده است. كلوپيراليد كمترين سميت را نسبت به ساير علف كش ها بر عدسك آبي از خود نشان داد (71/93 = EC50ميكروگرم برليتر). ترتيب سميت گياهي شش علف كش قابل كاربرد در چغندرقند مي تواند بصورت زير باشد: دس مديفام+ فن مديفام+ اتوفوميست>كلريدازون >فن مديفام>دس مديفام> كوييزالوفوپ-پي-اتيل> كلوپيراليد. بنابراين درصورت بكارگيري اين علف كش ها، بايد به حد مجاز تحمل گونه هاي آبزي از جمله عدسك آبي كه براي تشكيل زنجيره غذايي و عملكرد اكوسيستم هاي آبي حياتي اند توجه داشت تا منجر به كاهش يا نابودي آنها نشود.

The widespread use of herbicides in crops can often contaminate aquatic ecosystems. Aquatic macrophytes such as duckweed (Lemna minor L.) are used as a suitable group to evaluate the environmental changes caused by herbicides. To evaluate the toxicity of six commercial herbicides including desmedipham, phenmedipham, desmedipham+phenmedipham+ethofumesate, clopyralid, quizalofop‑P‑ethyl and technical substance of chloridazon used in sugar beet fields of Iran using standard phytotoxicity test of Duckweed (Lemna minor L.), an experiment was carried out in a complete randomized design with four replications at Lorestan University in 2017. For all herbicides used, eight different concentrations of the active ingredient of each of the above-mentioned herbicides were considered as dose-response with control treatment. Toxicity evaluation was based on inhibition of relative growth rate (RGR) of duckweed after seven days. The results of the experiment showed that all the herbicides used affected the growth of duckweed. The EC50 values which derived from the log-logistic fitted curves, showed that the desmedipham+phenmedipham+ethofumesate is more toxic compared with other herbicides used in sugar beet field (EC50 = 1.04 μg/L) and caused a significant decrease in the relative growth rate of duckweed at a much lower herbicide concentration than other herbicides. Clopyralid was made less toxicity effects on duckweed than other herbicides (EC50 = 71.93 μg/L). The order of phytotoxicity of the herbicides applicable to sugar beet can be as follows: desmedipham+phenmedipham+ethofumesate > chloridazon > phenmedipham > desmedipham > quizalofop‑P‑ethyl > clopyralid. Therefore, when using these herbicides, the threshold of aquatic species tolerance such as duckweed which are vital for the formation of food chains and the functioning of aquatic ecosystems should be considered as not to reduce or destroy them.