راهبرد موازنه فراساحلي آمريكا در خاورميانه و پيامدهاي آن براي ايران

منطقه خاورميانه با توجه به جايگاه استراتژيك خود در معادلات بين‌المللي همواره در اسناد راهبردي آمريكا مورد توجه قرار داشته است. در دوره جنگ سرد جايگاه منطقه خاورميانه در دكترين‌ها و اسناد راهبردي آمريكا، متأثر از فضاي اين دوره بر حفظ موازنه قواي مطلوب آمريكا با تأكيد بر نقش‌آفريني بازيگران منطقه‌اي و نقش حمايت‌گرانه آمريكا از آن‌ها تعريف شد و در دوره پسا جنگ سرد، ابتدا راهبرد هژموني ليبرال مدنظر قرار گرفت؛ اما ناكامي اين راهبرد در تحقق اهداف از پيش تعيين‌شده، ارزيابي مجدد آمريكا از منافع و تهديدات بين‌المللي، پرهيز از تمركز بر يك منطقه يا تهديد در چارچوب راهبرد امنيتي موازنه فراساحلي و ايجاد موازنه در مناطق استراتژيك از جمله خاورميانه را به دنبال داشت. بر اين اساس آمريكا در چارچوب متوازن‌سازي مناطق استراتژيك، به دنبال چرخش به شرق آسيا، كاهش حضور مستقيم نظامي در خاورميانه و مديريت آن از طريق موازنه بازيگران منطقه‌اي برآمده است. با توجه به راهبردهاي پيچيده آمريكا در خاورميانه جهت ايجاد نظم منطقه‌اي جديد، در اين مقاله اين پرسش اصلي مطرح مي‌شود كه «تغيير جايگاه خاورميانه در اسناد راهبرد امنيت ملي آمريكا از دوره اوباما به بعد چه تأثيراتي بر امنيت ملي ايران به‌عنوان يك قدرت منطقه‌اي خواهد دشت؟» و در پاسخ فرضيه اصلي عبارت است از: «اتخاذ راهبرد موازنه فراساحلي از جانب آمريكا، هم‌زمان با كاستن از حضور مستقيم نظامي آمريكا در منطقه خاورميانه، افزايش رقابت‌ها ميان ايران و ساير متحدان منطقه‌اي آن را به دنبال خواهد داشت.»