تحليل تطبيقي اراده گرايي سنتي در عصر ناصري با اراده گرايي مدرن

Comparative Analysis of Traditional Voluntarism in the Naseri Era and Modern Voluntarism

در عصر ناصري، به لحاظ عدم حاكميت قانون به عنوان نماد اراده‌گرايي مدرن، ارادة شاه يكي از مهمترين مبناهاي اعتبار قاعدة حقوقي بود كه ريشه عميقي در بافت فكري و سنتي جامعة ايراني داشت. اين اراده، مشروعيت ايدئولوژيك خود را از ارادة الهي كسب مي‌نمود و مردم به عنوان رعايا، ضمن پذيرش اين موضوع، اين واگذاري قدرت را نوعي فره ايزدي تلقي مي‌كردند. با اين‌حال، از آنجا كه ارادة شاه، به احوال و نفسانيات شاه زمان برمي‌گشت، مبنايي متغير قلمداد مي‌شد كه قواعد برآمده از آن داراي ويژگي‌هايي از قبيل غيرقابل پيش‌بيني بودن، فقدان عنصر برابري، عدم قطعيت و استمرار و عدم تحديدپذيري بود. همين ويژگي‌ها بود كه در تقابل با پارادايم حقوق مدرن و اراده‌گرايي مدرن، هيچگاه نتوانست ساختاري مبتني بر عدالت طبيعي را نتيجه بدهد و امكان سازگاري اراده شاهي با عدالت شرعي مبتني بر اصول و قواعد شرعي را نيز ناممكن نمود و سرانجام نيز به انقلاب مشروطه انجاميد. تحليل شاخصه‌هاي اراده‌گرايي سنتي از منظر اراده‌گرايي مدرن، هدف اصلي اين پژوهش است تا به اين ترتيب، چالش‌هاي ساختاري نظام حقوقي پيشامشروطه تبيين گردد.

From Naseri era until Constitutional Revolution because of lack of Rule of law as a symbol of modern government, voluntarism or king’s volition was one of the most important basis of legal rule validation that had deep roots in traditional and intellectual background of Iranian society. This volition received its legitimation from God’s will and people as peasants, by accepting this issue, considered this power transformation as a kind of charisma. However, because king’s volition came out of king’s characteristics, it was considered to have a variable basis and their derived rule had characteristics such as unpredictability, lack of equality element, uncertainty, lack of continuity and limitation. These features in contrast by modern legal paradigm could not have structure based on natural justice or legal justice and eventually led to the Constitutional Revolution. The major goal of this research is to analyzing the characters of traditional voluntarism frome the perspective of the modern voluntarism. Therfore, it would be possible to clarifing the structural challenges of the pre-revolutionary legal system.