روش تجربي و جايگاه آن در روان‌شناسي اسلامي

اين پژوهش، ضمن شرح روش تجربي در روان‌شناسي معاصر و بيان كاستي‌ها، محدوديت‌ها و امتيازات آن، به تبيين نقش و جايگاه آن در روان‌شناسي اسلامي مي‌پردازد. اين پژوهش، به روش توصيفي ـ تحليلي و با گردآوري كتابخانه‌اي با مراجعه به منابع معتبر روان‌شناختي و اسلامي و شيوه‌هاي عقلاني به انجام رسيده است. يافته‌ها نشان داد اولاً، روش تجربي كه مبتني بر يافت‌هاي حسي مي‌باشد، تنها يكي از راه‌هاي شناخت براي انسان مي‌باشد و براي دستيابي به واقعيت‌هاي رواني انسان، سه روش ديگر وجود دارد كه عبارتند از: روش شهودي، روش وحياني و روش عقلاني. ثانياً، انسان از لحاظ روان‌شناختي، موجود چندبُعدي است كه بررسي هركدام از ابعادش روش ويژه خود را مي‌طلبد. با توجه به ماهيت انسان و اينكه به‌شدت با محسوسات انس مي‌گيرد و دست‌كم در زندگي روزمره به‌شدت بر يافته‌هاي حسي متكي است در منابع اسلامي نيز به تجربه يافته‌هاي حسي اهميت داده شده است. در برخي موضوعات كه پژوهشگر به وسيلة ساير روش‌ها به واقع‌نمايي اطمينان‌بخش نرسد، روش تجربي مي‌تواند ميزان واقع‌نمايي را افزايش دهد. بنابراين روش تجربي در كنار سه روش عمدة ديگر از روش‌هاي اساسي در بررسي سازمان‌يافتگي‌هاي روان‌شناختي، پايه‌هاي زيرين و نمودهاي رفتاري آن مي‌باشد.