پديد آورندگان :
حقيقت نيا، حسن سـازمان تحقيقـات، آمـوزش و ترويـج كشـاورزي - مركـز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان فارس،بخش تحقيقات خاك و آب، داراب , الحاني، ابوالقاسم سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي فارس
كليدواژه :
انتخاب ايده‌آل , تنش شوري , ژنوتيپ , عملكرد , گلرنگ
چكيده فارسي :
به منظور ارزيابي شاخص هاي تحمل به شوري و انتخاب ژنوتيپ ايده آل در چند رقم و لاين جديد گلرنگ، آزمايشي به صورت فاكتوريل و در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي داراب به اجرا درآمد. فاكتور اول با دو سطح شوري آب آبياري به ترتيب شامل 98/0 (شاهد) و 8/7 دسي زيمنس بر متر و فاكتور دوم با هشت ژنوتيپ گلرنگ شامل ارقام گلدشت، پرنيان، گلمهر، محلي اصفهان، پديده و سه لاين اميدبخش Mec14، Mec235 و Mec248 بود. براي ارزيابي تحمل به شوري ژنوتيپ ها از شاخص هايي شامل حساسيت به تنش (SSI)، ميانگين هارمونيك (HM)، شاخص تحمل (TOL)، شاخص تحمل به تنش (STI)، ميانگين هندسي بهره‌وري (GMP)، شاخص بهره‌وري متوسط (MP)، شاخص عملكرد (YI)، شاخص پايداري عملكرد (YSI) و در نهايت از تكنيك شاخص انتخاب ژنوتيپ ايده آل (SIIG) استفاده گرديد. بر اساس نتايج، شاخص هاي MP، GMP، HM، YI و STI بيشترين همبستگي را با عملكرد دانه در شرايط شاهد و شوري داشتند، بنابراين مناسبترين شاخص ها جهت تعيين ميزان تحمل به شوري شناخته شدند. بر اساس اين شاخصها لاين Mec248 به عنوان برترين ژنوتيپ در اين آزمايش معرفي گرديد. از سوي ديگر بر اساس شاخص انتخاب ژنوتيپ ايده آل (SIIG) ژنوتيپ پرنيان با بيشترين مقدار (683/0) به عنوان متحمل ترين ژنوتيپ به تنش شوري معرفي شد. بنابراين در نهايت اين ژنوتيپ براي كاشت در مناطق جنوبي مشابه كه مشكل شوري دارند توصيه مي گردد.
چكيده لاتين :
In order to evaluate the salinity tolerance indices and to select the ideal genotype among several new cultivars and lines of safflower, a factorial experiment was conducted in a completely randomized design with three replicates in Darab Agricultural and Natural Resources Research Station. The first factor, with two salinity levels of irrigation water consisted of 0.98 (as control) and 7.8 dS.m-1, and the second factor with eight safflower genotypes included Goldasht, Parnian, Golmehr, Isfahan, Padideh and three promising lines Mec14., Mec235 and Mec248. For evaluation of salinity tolerance of cultivars and lines, some indices including stress sensitivity (SSI), harmonic mean (HM), tolerance index (TOL), stress tolerance index (STI), geometric mean productivity (GMP), index average productivity (MP), yield index (YI), yield stability index (YSI) and finally the ideal genotype selection index (SIIG) technique were used. Based on the results, MP, GMP, HM, YI and STI indices had the highest correlation with grain yield under control and salinity conditions, thus they were recognized as the most suitable indices for determining salinity tolerance. According to these indices, Mec248 line was introduced as the best genotypes in this experiment. On the other hand, based on ideal genotype selection index (SIIG), Parnian genotype with the highest value (0.683) was introduced as the most tolerant genotype to salinity stress. Therefore, this genotype is recommended for planting in similar southern areas that have salinity problems.
