ترديد در اصالت غزلي از خاقاني شرواني

انتساب شعري به دو يا چند شاعر در تاريخ ادبيّات سابقه دارد. از ديرباز ادباي ما براي تعين صحّت انتساب اينگونه اشعار به يك شاعر شيوه‌هايي اتخاذ كرده‌اند كه بر معيارهاي شخصي و ذوقي استوار بوده است. امروزه با گسترش دانش‌هاي سبك‌شناسي و زبان‌شناسي، ابزارهاي تازه‌اي در اختيار آمده است كه با استفاده از آن ابزارها مي‌توان متون گذشته را ارزيابي كرد و گويندۀ واقعي شعري را به‌طور مشخص بازشناخت. از جملۀ غزليّاتي كه به دو گوينده نسبت داده شده است، غزلي است كه در ديوان خاقاني شرواني و ديوان ميرزا جلال‌الدّين اسير شهرستاني آمده است. مقالۀ حاضر با معرفي عواملي كه چنين التباسي را پيش آورده‌اند، غزل را از منظر نسخه‌شناسي و سبك‌شناسي بررسي كرده و صحّت انتساب آن را به ميرزا جلال‌الدّين اسير نشان داده است. در پايان نيز با توجّه به ساخت تلميحي، براي يكي از ابيات غزل، تصحيح و صورت جديدي ارائه شده است.