بررسي تفسيري سازوكارهاي دروني تأثير نظارت خداي متعال در پيشگيري از كجروي

تحقيق حاضر به دنبال كشف ديدگاه قرآن كريم درباره سازوكارهاي دروني اثرگذاري نظارت خداي متعال بر رفتار انسان در پيشگيري از كجروي است. حاصل تحقيق، شناسايي پنج سازوكار اثرگذاري نظارت خدا است: آثار دروني تقويت، حيا، خشيت، نظارت عاطفي و نظارت ارزشي. برخي از آيات قرآن كريم كاركرد اين سازوكارها را ارتقا مي‌بخشد كه ازجمله مي‌توان به تأكيد بر قطعيت تشويق و تنبيه، تأكيد بر وابستگي همه‌جانبه انسان به خدا، تقويت ميزان دلبستگي به خدا، يادآوري نظارت و قدرت خدا و ويژگي‌هاي آن اشاره كرد. همچنين برخي از دستورالعمل‌هاي عبادي قرآن در ارتقاي اثرگذاري اين نظارت، مؤثر است؛ دستورالعمل‌هايي مانند امر به اقامه نماز، ذكر كثير، قرائت قرآن، دعا و درخواست نيازها از خداي سبحان. روش به‌كاررفته در اين پژوهش، تحليل محتواي كيفي است كه قابليت دارد تا به فهمي از آيات برسد كه در علوم اسلامي و اجتماعي از روايي برخوردار باشد.