پديد آورندگان :
سليمي مستعلي، فاطمه دانشگاه رازي - گروه علوم و مهندسي آب , حافظ پرست مودت، مريم دانشگاه رازي - گروه علوم و مهندسي آب , سرگردي، فرهنگ دانشگاه رازي - گروه علوم و مهندسي آب
كليدواژه :
اطمينان پذيري , بهينه‌سازي , سد هرسين , ويپ , لينگو
چكيده فارسي :
باتوجه به افزايش جمعيت، كمبود و محدوديت شديد منابع آب در كشور، يكي از گام هاي اساسي در زمينه ي مديريت و برنامه ريزي منابع آب بهينه سازي مخازن و تغيير الگوي كشت مي باشد. در تحقيق حاضر با استفاده از دبي (40 ساله) رودخانه كميش در مدل WEAP به شبيه سازي مخزن سد هرسين كه در فاز مطالعاتي قرار دارد پرداخته شد. ابتدا با در نظر گرفتن الگوهاي كشت مختلف، مقدار اطمينان پذيري نيازهاي شرب، صنعت، كشاورزي و زيست محيطي محاسبه و الگوي كشت مناسب كه پايداري بيشتر سيستم را به همراه دارد انتخاب شد. سپس در مدل LINGO بهينه سازيبا هدف حداقل كردن كمبود نيازهاي پايين دست سد صورت گرفت. براساس نتايج شبيه سازي، ميانگين سالانه ي درصد تامين نيازهاي زيست محيطي،اراضي قطره اي باغي، اراضي باراني زراعي و آبخور از فاضلاب به ترتيب 98/98، 87/51، 89/79 و 95/63 برآورد شد، اين مقادير در مدل بهينه ساز برابر با 100، 99/99، 99/21 و 99/12 بود كه نشان مي دهد درصد كمبودها كمتر از 1 % مي باشد. ميانگين حجم سرريز در مدل هاي شبيه سازي و بهينه سازي 7/13و4/09 ميليون مترمكعب در سال محاسبه شد، كه نشان داد حالت بهينه نسبت به شبيه سازي كمترين هدررفت آب را داشته است. بنابراين با برنامه ريزي و مديريت درست مي توان تا حد قابل توجهي مقدار كمبودها را بخصوص در زمينه كشاورزي كاهش داد. باتوجه به افزايش جمعيت، كمبود و محدوديت شديد منابع آب در كشور، يكي از گام هاي اساسي در زمينه ي مديريت و برنامه ريزي منابع آب بهينه سازي مخازن و تغيير الگوي كشت مي باشد. در تحقيق حاضر با استفاده از دبي (40 ساله) رودخانه كميش در مدل WEAP به شبيه سازي مخزن سد هرسين كه در فاز مطالعاتي قرار دارد پرداخته شد. ابتدا با در نظر گرفتن الگوهاي كشت مختلف، مقدار اطمينان پذيري نيازهاي شرب، صنعت، كشاورزي و زيست محيطي محاسبه و الگوي كشت مناسب كه پايداري بيشتر سيستم را به همراه دارد انتخاب شد. سپس در مدل LINGO بهينه سازيبا هدف حداقل كردن كمبود نيازهاي پايين دست سد صورت گرفت. براساس نتايج شبيه سازي، ميانگين سالانه ي درصد تامين نيازهاي زيست محيطي،اراضي قطره اي باغي، اراضي باراني زراعي و آبخور از فاضلاب به ترتيب 98/98، 87/51، 89/79 و 95/63 برآورد شد، اين مقادير در مدل بهينه ساز برابر با 100، 99/99، 99/21 و 99/12 بود كه نشان مي دهد درصد كمبودها كمتر از 1 % مي باشد. ميانگين حجم سرريز در مدل هاي شبيه سازي و بهينه سازي 7/13 و 4/09 ميليون مترمكعب در سال محاسبه شد، كه نشان داد حالت بهينه نسبت به شبيه سازي كمترين هدررفت آب را داشته است. بنابراين با برنامه ريزي و مديريت درست مي توان تا حد قابل توجهي مقدار كمبودها را بخصوص در زمينه كشاورزي كاهش داد.
چكيده لاتين :
Due to population growth, shortage and severe constraints of water resources in the country, one of the main steps in management and planning of water resources is to optimize reservoirs and change the cultivation pattern. In this study, using 40 years discharge data of Kamish River and WEAP model, Hersin dam reservoir which is uder study, was simulated. Firstly, by considering different cultivated patterns, the reliability of domestic, industrial, agricultural, and environmental requirements were simulated by WEAP model and the proper crop pattern was selected on the basis of greater sustainability of the system. Then, optimization was performed by minimizing the shortages in downstream of the dam using LINGO model. According to the results, the annual average demands of environment, drip-irrigated gardens, sprinkler-irrigated lands and wastewater waterline, were estimated to be 98.98, 87.51, 89.79, and 95.63%, respectively, while these values obtained from the optimization model were 100, 99.99, 99.21, and 99.12%, respectively, which indicates that the percentage of shortcomings is less than 1%. The average overflow volume in simulation and optimization models were 7.31 and 4.09 million m3/year, respectively, which indicates that the optimization model has a lower water lost than the simulation model. Hence, by appropriate planning and management, it is possible to deduct the amount of deficits significantly, especially in the sector of agriculture.
