اثرات سطوح مختلف آبياري بر عملكرد كمّي و كيفي علوفه در كشت مخلوط ذرت علوفه‌اي (Zea mays L.) با يونجه حلزوني (Medicago scutellata) در رقابت با علف‌هاي هرز

اهداف: در راستاي اهميت كشت مخلوط گياهان تيره بقولات با غلات، آزمايش حاضر جهت بررسي عملكرد علوفه در كشت مخلوط ذرت علوفه‌اي (Zea mays. L) با يونجه حلزوني (Medicago scutellata) در شرايط اراك انجام گرفت.مواد و روش‌ها: اين آزمايش به‌صورت كرت‌هاي خرد شده و در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي، طي دوسال اجرا شد. آبياري به‌عنوان كرت اصلي در سطوح50، 75 و 100 درصد نياز آبي ذرت و الگوهاي كشت مخلوط ذرت و يونجه ‌به‌‌عنوان كرت فرعي به‌صورت كشت خالص ذرت با وجين و بدون وجين علف‌هاي‌هرز، كشت 100 درصد ذرت توأم با حالت هاي 50، 75 و 100 درصد يونجه‌ بدون وجين علف‌هاي‌هرز، كشت خالص يونجه‌ با وجين و بدون وجين علف‌هاي هرز در نظر گرفته شد.يافته‌ها: بر اساس نتايج بيشترين وزن علوفه تر و خشك (به‌ترتيب 67 و 14.94 تن در هكتار) در كشت 100 ذرت+100 يونجه‌ در تيمار 100 درصد نياز آبي و در سال اول حاصل شد كه علاوه بر استفاده مؤثر از زمين (نسبت برابري 1.45)، افزايش 5.83 و 5.02 درصدي علوفه تر و خشك را در پي داشت. در بخش كيفي با كاهش سهم يونجه، ميزان پروتئين 10.91 درصد كاهش و ميزان الياف خام 29.63 درصد افزايش يافت. بيشترين مقدار الياف قابل حل در محلول‌هاي اسيدي و خنثي (به‌ترتيب 46.46 و 69.78 درصد) در تيمار ذرت با وجين؛ بيشترين ميزان خاكستر خام (11.72 درصد) در تيمار ذرت خالص بدون وجين و حداكثر ماده قابل هضم (36.63 درصد) در يونجه خالص بدون وجين،100 درصد نياز آبي و سال دوم ثبت گرديد. در كشت خالص ذرت با وجين و تيمارهاي 75 و 100 درصد نياز آبي، علوفه تر نسبت به تيمار 50 درصد نياز آبي به‌ترتيب 1.62 و 2.55 برابر افزايش يافت. اين ميزان افزايش براي كشت خالص يونجه با وجين به‌ترتيب 1.82 و 2.76 بود. نتيجه‌گيري: به طور كلي و بر اساس نتايج اين پژوهش كشت مخلوط ذرت (نياز آبي بالا) با يونجه يكساله (نياز آبي كم)، بهبود كميّت و كيفيّت علوفه، بهينه‌سازي مصرف آب و كنترل علف‌هاي هرز را در پي دارد.