ارزيابي تنوع كنه‌هاي اريباتيد (Oribatida) تحت تاثير چند نوع كشت و خاك

اهداف: بررسي ارتباط تنوع، تعداد كل كنه ها و تعداد كنه هاي بالغ و نابالغ با نوع كشت ازاهداف اصلي اين آزمايش مي باشد.مواد و روش ها: به منظور تعيين فراواني و تنوع كنه هاي Oribatida، نمونه برداري هاي منظم و تصادفي از افق هاي مختلف خاك متعلق به 21 زيستگاه شهرستان مرند استان آذربايجان شرقي در تابستان سال 1393 صورت گرفت. بعد از  استخراج كنه هاي موجود در نمونه هاي خاك، از آن ها اسلايدهاي ميكروسكوپي تهيه و مورد شناسايي قرار گرفتند. بعد از محاسبه شاخص تنوع شانونوينر، بررسي ارتباط تنوع، تعداد كل كنه ها و تعداد كنه هاي بالغ و نابالغ با نوع كشت انجام گرفت.يافته ها: تعداد 59 گونه متعلق به 44 جنس و 28 خانواده جمع آوري و شناسايي شد كه اكثر كنه ها را افراد بالغ تشكيل دادند. گونه هاي Epilohmania cylindrica cylindrica و Discoppia (Cylindrappia) cylindricaبيشترين درصد فراواني نسبي را به خود اختصاص داده اند. كنه ي غالب D. (Cylindroppia) cylindrica  بيشترين درصد فراواني در كشت هاي گندم را به خود اختصاص داد. تعداد 9 گونه تنها از مرتع، 11 گونه تنها از گندم، 4 گونه تنها از آفتابگردان و 4 گونه نيز تنها از باغ جمع آوري شدند. بيشترين شاخص هاي تنوع در باغ مخلوط 3، مزارع آفتابگردان و مراتع به دست آمد و پايين ترين شاخص هاي تنوع در مزارع گندم به دست آمد. تنوع و تعداد كنه هاي بالغ و نابالغ در كشت ها و افق هاي مختلف تفاوت معني داري نشان ندادند. تعداد كل كنه ها نيز در كشت هاي مختلف اختلاف معني داري را نشان نداد ولي افق هاي مختلف از نظر تعداد كل كنه ها اختلاف معني داري را در سطح احتمال % 5 نشان دادند. افق دوم، بيشترين تعداد كنه ها را داشت ولي افق سوم تعداد كمتري را نشان داد. بيشترين تنوع كنه ها در افق دوم و كمترين تنوع در افق سوم مشاهده شد. از ميان انواع كشت، آفتابگردان بيشترين تعداد كنه را به خود اختصاص داد. اثر متقابل نوع كشت و افق در هيچ كدام از صفات معني دار نبود. بيشترين تعداد كل كنه در افق دوم با بافت لوم رسي مشاهده شد كهتعداد كنه هاي بالغ در آن بيشتر از كنه هاي نابالغ بود. بيشترين تنوع كنه ها در افق اول با بافت لوم رسي شني مشاهده شد.   نتيجه گيري: بر اساس شاخص تنوع گونه اي و فراواني كنه اي به دست آمده مي توان نتيجه گرفت كه انواع كشت و مكان هاي مورد بررسي از نظر آلودگي و يا عدم آلودگي به مواد شيميايي و فلزات سنگين در يك سطح قرار دارند. تفاوت فراواني و تنوع كنه هاي اريباتيد در افق هاي مختلف ناشي از حساسيت اين كنه ها به رطوبت است. رطوبت در افق بالايي خاك در زمان نمونه برداري منجر به مهاجرت اين كنه ها به افق دوم با ميزان رطوبت بيشتر شده است.