بررسي ميزان انباشتگي سرب در قسمت‌هاي مختلف گياه بنفشه (Viola tricolor) و واكنش گياه به تنش اكسيداتيو سرب

Evaluation of Lead Accumulation in Different Parts of violet (Viola tricolor) and Reaction of the Plant to Lead Oxidative Stress

امروزه آلودگي خاك­ ها به فلزات سنگين، يكي از نگراني­ هاي مهم زيست محيطي به شمار مي ­رود. در بين فلزات سنگين، سرب به دليل، اثراتي كه مي­تواند بر سلامتي انسان و محيط زيست داشته باشد، به عنوان يكي از نگراني­ هاي اصلي به شمار مي­رود. مهم­­ترين منبع آلودگي فلزات سنگين در بيشتر نقاط دنيا معادن، پسا­ب­ هاي صنعتي، كودهاي شيميايي و آفت كش­ها مي­باشند. به منظور بررسي جذب سرب به وسيله گياه زينتي بنفشه (Viola tricolor) و پاسخ­هاي مورفولوژي و فيزيولوژي گياه در برابر تنش فلز سنگين سرب، پژوهشي در خاك آلوده با سطوح مختلف سرب (شاهد، 200 و 400 ميلي­گرم بر كيلوگرم) در قالب طرح كاملا تصادفي با پنج تكرار در گلخانه تحقيقاتي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران انجام گرفت. نتايج نشان داد با افزايش غلظت سرب در خاك، ميزان آن در هر سه بخش شاخساره، ريشه و گل گياه افزايش يافت و بيشترين تجمع سرب در ريشه به مقدار 27/41 ميلي­گرم بر كيلوگرم مشاهده شد. آلودگي بالاي سرب باعث كاهش وزن تر و خشك شاخساره و ريشه و طول ريشه نسبت به شاهد گرديد. همچنين ميزان آنتي اكسيدان كل و گلايسين­بتائين به عنوان يك فاكتور دفاعي در برابر تنش، در غلظت 400 ميلي­گرم بر كيلوگرم سرب، به ترتيب به ميزان 3/61 درصد و 23/114 ميكرومول بر گرم وزن تر رسيدند. بر اساس نتايج حاصله، مي­توان گياه زينتي بنفشه را به عنوان جاذب فلز سنگين سرب و متحمل تنش ناشي از آن در كشت فضاي سبز شهري و صنعتي توصيه نمود.

Nowadays, soil contamination with heavy metals is one of the major environmental concerns. Among heavy metals, lead is one of the main concerns due to its effects on human health and environment. The most important sources of this pollution in most parts of the world are mines, industrial waste, chemical fertilizers and pesticides. In order to investigate the adsorption capacity of lead by the ornamental plant of viola (Viola tricolor) and to find the morphological and physiological responses of plant against lead stress, a study in contaminated soil with different levels of lead (0, 200 and 400 mg/kg) was done in a completely randomized design with five repetitions in the greenhouse of the Faculty of Agriculture, University of Tehran. The results showed by increasing the concentration of lead in the soil, its amount increased in three parts of shoots, roots and flowers of the plant and the highest accumulation of lead in the roots was found to be 41.27 mg/kg. The high lead pollution reduced the fresh and dry weight of shoots and roots and the root length as compared to the control. Also, total antioxidants and glycine betaine as a defensive factor against stress were found at a concentration of 400 mg/kg lead, which were 61.3% and 114.33 μmol/g, respectively. Therefore, violet can be recommended as an adsorbent of lead and a stress reliever in urban and industrial green space cultivation.