كليدواژه :
مداراي سياسي , مخالفان سياسي , الگوي حكمراني , انديشه‌ي سياسي , شهيد مطهري
چكيده فارسي :
انقلابيون در سال‌هاي آغازين قيام مردمي در ايران عليه نظام شاهنشاهي با تاكيد و اصرار بر مولفه‌هاي سلب مشروعيت از سلسله‌ي پهلوي، جريان مبارزه را سامان دادند.
براين‌اساس نخبگان انقلابي در طيف مسلمانان پيرو روحانيت مبارز، بدون معرفي اجزاي نظام سياسي جايگزين، كليت نظام مطلوب را با محوريت ولايت فقيه وارد سپهر سياسي كشور كردند.
شتاب و شدت فرايند فروپاشي رژيم محمدرضا پهلوي، پرسش‌هاي متعددي را در ترسيم مولفه‌هاي نظام سياسي موردنظر رهبران انقلاب اسلامي متوجه آنان كرد كه پاسخ‌گويي به آن‌ها به منظور همراهي ثمربخش و نتيجه‌ي نهايي نهضت مردمي، ضرورتي انكارناپذير مي‌نمود.
استاد شهيد مطهري به‌عنوان يكي از برجسته‌ترين شاگردان امام خميني(ره) و مطرح‌ترين رهبران فكري انقلاب اسلامي، سعي كرد با مساعي مسئولانه و بهره‌گيري از اصول اساسي دين اسلام به همراه مقتضيات بومي و ملي ايران، چارچوب مشخصي را براي استقرار الگوي حكمراني و نظم جايگزين حل مساله و غلبه بر چالش‌هاي پيش‌رو ارائه كند.
يكي از مسائل اساسي نظام سياسي از ابتداي تاسيس تاكنون، وضعيت و شرايط خاص جمهوري اسلامي ايران براي مواجهه و تعامل با مخالفان در بحران‌هاي داخلي و دخالت‌هاي خارجي بوده كه حاكميت را همواره درمعرض ديدگاه‌هاي متناقض از همدلانه تا مغرضانه قرار داده است.
اين مقاله با درنظرگرفتن نقش بي‌بديل انديشه و سيره‌ي علمي و عملي استاد شهيد مطهري در تكوين فرآيند مبارزه و استمرار تاثير آن در سال‌هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي؛ درصدد پاسخ به اين سوال است:
«از ديدگاه شهيد مطهري، در الگوي حكمراني نظام جمهوري اسلامي ايران، چرا و چگونه بايستي مداراي سياسي اعمال شود؟»
در ادامه با بهره‌گيري از روش داده بنياد و محوريت مفهوم‌سازي، ضمن تعريف مدارا در انديشه‌ي غرب و اسلام و تبيين جايگاه مولفه‌ي مداراي سياسي در منظومه‌ي فكري استاد شهيد، كاربست مداراي سياسي در نظام جمهوري اسلامي ايران از ديدگاه ايشان در حوزه‌هاي سه‌گانه‌ي بينش، گرايش و كنش مورد بازخواني و بازانديشي قرار گرفته و تجويزهاي راهبردي در مواجهه با چالش‌هاي موجود در اين حوزه ارائه شده است
چكيده لاتين :
In the early years of the popular revolution in Iran, the revolutionaries organized the struggles by maintaining and emphasizing the elements of the illegitimacy of the Pahlavi dynasty. Accordingly, the revolutionary elites in the Muslim spectrum, following the combatant clergy, with the axis of Velayat-e Faqih, joined the political sphere of the country.
The pace and strength of the process of the collapse of Mohammad Reza Pahlavi's regime raised several questions in identifying the components of the political system sought by the leaders of the Islamic Revolution, which answering them to characterize the actual and final outcome of the popular movement.
Shahid Motahari, as one of the most notable students of Imam Khomeini and the most prominent intellectual leaders of the Islamic Revolution, by developing a clear paradigm and utilizing the basic principles of Islam along with the local and national conditions of Iran, tried to provide an alternative governance and order to solve problems and address the obstacles ahead.
The peculiar situation of the Islamic Republic of Iran to engage and deal with dissidents in domestic crises and foreign interferences has always exposed the government to contradictory views that remained one of the significant problems of the government since its foundation.
Considering the unique role of the thought and scientific and practical life of Shahid Motahari in the development of the struggle movement and the continuity of its influence in the years following the victory of the Islamic Revolution, this paper seeks to address the following question:
"From Shahid Motahari's perspective, in the governing paradigm of the Islamic Republic of Iran, how and why should political tolerance be exercised?"
Then, by using the data method of foundation and conceptualization, while defining tolerance in Western and Islamic thought and explaining the position of political tolerance in the Shaheed Motahari's intellectual system, the application of political tolerance in the Islamic Republic of Iran from his point of view in the three areas of insight, inclination, and action has been reviewed and revised. Consequently, strategic recommendations have been presented in the face of the challenges in this area.
