پديد آورندگان :
ديبا، فربد دانشگاه تهران - دانشكده مديريت - آينده پژوهي، تهران، ايران , قلي‌پور، آرين دانشگاه تهران - دانشكده مديريت - مديريت دولتي، تهران، ايران , پورعزت، علي اصغر دانشگاه تهران - دانشكده مديريت - مديريت دولتي، تهران، ايران
كليدواژه :
تحليل لايهاي علتها , مهاجرت , آينده‌پژوهي , مهاجرت معكوس , نخبگان دانشگاهي
چكيده فارسي :
جامعه مهاجرين ايراني در خارج از كشور از نظر ميزان تحصيلات، يكي از باكيفيتترين جوامع دور از وطن را تشكيل داده است. بسياري از اين افراد، پس از مهاجرت به كشورهاي پيشرفته به تحصيلات تكميلي ميپردازند. بازگشت اين افراد به ايران از طريق بالا بردن سرمايه انساني كشور، راه توسعه را هموارتر خواهد كرد.
هدف پژوهش حاضر، تحليل آينده نگرانه مهاجرت معكوس نخبگان دانشگاهي است. مهاجرت معكوس نخبگان دانشگاهي ناظر به پديدهي بازگشت افراد پس از اخذ مدرك دكتري در خارج از كشور است. در اين پژوهش با روش تحليل لايهاي علتها و با استفاده از ابزار مصاحبهي نيمهساختاريافته به بررسي استعاره/اسطوره ها، گفتمان/جهانبيني و علل كلان اجتماعي مهاجرت معكوس نخبگان دانشگاهي در ذهن اعضاي هيئت علمي دانشگاههاي وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري كه در خارج از كشور تحصيل كرده اند؛ ميپردازيم.
با توجه به حقوق دريافتي پايين اعضاي هيئت علمي دانشگاهها در مقايسه با ساير كشورها، عدم امكان جذب در دانشگاهها، دوگانگي بين زندگي خصوصي و زندگي اجتماعي افراد در ايران، نگراني نسبت به آينده فرزندان، پيچيدگي و عدم‌شفافيت، ناپايداري اقتصادي و سياسي كشور، بوروكراسي فرايند جذب در دانشگاهها و عدم امكان فعاليت در بخش صنعت كشور، روند مهاجرت معكوس نخبگان دانشگاهي به كشور، در ذهن مصاحبه شوندگان از چشمانداز روشني برخوردار نيست.
همچنين در تلاش براي به تصوير كشيدن آينده هاي بديل، مصاحبه شوندگان بر عواملي مانند رونق اقتصادي، امنيت سياسي، برگرداندن اعتماد از دسترفته در عوامل اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و سياسي، تعامل با ساير كشورها، پذيرش و سازگاري با واقعيتهاي جديد جامعه، بهبود و تقويت ارتباط دانشگاه و صنعت و به روزرساني شرايط استخدام و به كارگيري اعضاي هيئت علمي تاكيد داشتند.
چكيده لاتين :
In terms of education, the population of Iranian immigrants abroad has created one of the highest quality communities far from home. Many of these people pursue postgraduate studies after migrating to developed countries. The return of these people to Iran will increase the country's human capital and pave the way for development.
The aim of this research is a future-oriented analysis of the reverse migration of academic elites. The reverse migration of academic elites observes the phenomenon of the return of individuals after obtaining a Ph.D. abroad. In this study, the Causal Layered Analysis (CLA) method and semi-structured interview tools employed to examine metaphors/myths, discourse/worldview, and macro-social causes of reverse migration of academic elites in the minds of university faculty members of universities affiliated to the Ministry of Science, Research and Technology who have studied abroad.
Due to the relatively low salaries of university faculty members compared to other countries, the impossibility of employment in universities, the duality between personal and social life of individuals in Iran, concerns about the future of children, complexity and lack of transparency, economic and political instability of the country, the bureaucracy of the university employment process and the impossibility of working in the country's industrial sector, the process of reverse migration of academic elites to the country, do not have a clear vision in the minds of the interviewees.
At the same time, in an attempt to present alternative futures, factors such as economic prosperity, political stability, restoring lost confidence in social, cultural, economic, and political factors, engagement with other countries, recognition and adaptation to new realities of society, improving and strengthening the relationship between universities and industry, and modernizing the conditions of employment and recruitment of faculty members have been emphasized.
