اثر تغذيه برگي برخي عناصر ريزمغذي بر جذب گياه پونه آبي در شرايط كمبود فسفر خاك

Influence of Leaf Nutrition of Some Micronutrients on Absorption of Mentha Plant under Soil Phosphorus Deficiency

فسفر يكي از عناصر پرمصرف كودي بوده و در خاك هاي آهكي ايران محدوديت جذب دارد. از طرفي با توجه به مشكلات مصرف خاكي عناصر ريزمغذي، كاربرد برگي عناصر ريزمغذي، مي تواند اثرات كمبود فسفر را تعديل نمايد. اين مطالعه به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي در سه تكرار با هدف بررسي تاثير عناصر ريزمغذي (آهن، روي و مس) بر جذب عناصر غذايي گياه پونه (Mentha aquatica L.) در شرايط كمبود فسفر انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل دوسطح كمبود فسفر و نرمال (شاهد) و كاربرد محلول پاشي با دو سطح 1% و 2% بودند. اعمال كمبود فسفر باعث كاهش معني دار محتواي فسفر در ريشه شد. محلو ل پاشي عناصر مس و آهن 2% باعث افزايش محتواي فسفر در شرايط كمبود فسفر نسبت به شاهد شد. تحت كمبود فسفر تغذيه برگي با آهن، مس، و روي باعث كاهش محتواي فسفر و نيتروژن قابل جذب خاك در بيشتر تيمارها گرديد. كاربرد روي و آهن تحت كمبود فسفر به صورت محلول پاشي، غلظت نيترات در اندام هوايي و ريشه را افزايش داد. در تحقيق حاضر محلول پاشي روي، آهن و مس باعث افزايش محتواي آن ها در اندام هوايي و ريشه پونه شد. محلول پاشي آهن 2% باعث افزايش محتواي فسفر، نيترات و آهن اندام هوايي گياه پونه شد. نتايج مقايسه اورتوگونال نشان داد كه بين محلول پاشي ريزمغذي ها و شاهد و محلول پاشي آهن نسبت به روي و مس و محلول پاشي روي نسبت به مس در محتواي عناصر غذايي در اندام هوايي و ريشه گياه پونه در اغلب موارد تفاوت معني دار وجود داشت. با توجه به نتايج به دست آمده مي توان تغذيه برگي ريزمغذي به صورت محلول پاشي را به عنوان پيشنهاد مناسبي براي كاهش اثرات كمبود عناصر پرمصرف به ويژه فسفر در نظر گرفت. به نظر مي رسد محلول پاشي آهن و روي در اندام هوايي و محلول پاشي مس در ريشه بيشترين تاثير را بر جذب ساير عناصر غذايي دارد.

Phosphorus is one of the most used fertilizer macronutrients and in calcareous soils of Iran, its absorption is limited. On the other hand, considering the problems caused by the soil use of micronutrients, it is possible to modify the effects of phosphorus deficiency by spraying micronutrients. This study was conducted as factorial in a completely randomized design in three replications to investigate the effect of leaf nutrition of micronutrients (iron, zinc and copper) on the absorption of nutrients of Mentha aquatica L. in phosphorus deficiency conditions. Experimental treatments consisted of no deficiency (control) and two levels of phosphorus deficiency and foliar application of Fe2+, Zn2+ and Cu2+ in concentration of 1 and 2%. Deficient plants showed a significant decrease in P content of root. Spraying Fe2+ and Cu2+ 2% caused increase in P content under deficiency. Foliar nutrition with iron, zinc and copper caused decrease in nitrogen and phosphorus content in deficient plants. Applying zinc and iron as spraying caused increase in NO3− content in shoots and roots. In the present study, spraying zinc, iron and copper caused increase in their contents in shoots and roots of Mentha. Spraying Fe2+ 2% caused increase in P, NO3− and Fe2+ contents in shoots of Mentha plant. The orthogonal comparison results showed that there was a significant difference in nutrients content between foliar application of micronutrients and control and also between foliar application of iron compare to copper and zinc and foliar application of zinc compared to copper in shoots and roots of Mentha. Regarding the obtained results, leaf nutrition of micronutrients as spraying can be mentioned as a suitable suggestion to reduce the effects of macronutrients deficiency, especially phosphorus. It seems that spraying iron and zinc showed the highest effect in absorption of other nutrients in shoots, also spraying copper had the highest effect in roots.