كليدواژه :
كم‌آبياري , نانوذرات , سيليس , عملكرد دانه , كارايي مصرف آب
چكيده فارسي :
امروزه استفاده از نانوذرات در علوم مختلف و از جمله كشاورزي گسترش زيادي يافته است. يكي از نقش هاي مهم نانوذرات در توليد گياهان زراعي و باغي، افزايش مقاومت گياهان در برابر تنش هاي محيطي از جمله تنش شوري و خشكي است. بنابراين هدف پژوهش حاضر بررسي تأثير محلول پاشي با نانوذرات سيليس در افزايش مقاومت به تنش خشكي در ارزن دانه اي بود. به اين منظور پژوهشي مزرعه اي به‌صورت كرت هاي يك بار خرد شده در قالب طرح كاملاً تصادفي و در سه تكرار اجرا گرديد. كرت هاي اصلي شامل چهار تيمار آبياري تأمين 100، 80، 60 و 40 درصد نياز آبي و كرتهاي فرعي شامل شش تيمار محلول پاشي با غلظت هاي صفر، 100، 200، 300، 400 و 500 ميليگرم در ليتر نانوذرات سيليس بودند. نتايج نشان داد كه كم آبياري باعث كاهش معني دار ارتفاع گياه، وزن هزار دانه، عملكرد دانه، شاخص برداشت و بهره وري آب در سطح احتمال يك درصد گرديد. از طرفي در تمام تيمارهاي آبياري محلول پاشي با نانوذرات سيليس، عملكرد دانه، شاخص برداشت و بهره وري آب را به طور معني داري افزايش داد. بيشترين عملكرد دانه، شاخص برداشت و بهره وري آب در تيمار آبياري كامل (100 درصد نياز آبي) و محلولپاشي با غلظت 500 ميليگرم در ليتر نانوذرات و كمترين مقدار آنها در تيمار 40 درصد نياز آبي و بدون محلول پاشي مشاهده گرديد. با توجه به بحران شديد منابع آبي در منطقه خشك كاشمر، تأمين 80 درصد نياز آبي ارزن دانه اي به همراه محلولپاشي با غلظت 500 ميليگرم در ليتر نانوذرات سيليس در مرحله پنجه زني و گلدهي ارزن دانه اي، براي مقابله با بحران كمآبي در اين منطقه قابل توصيه است.
چكيده لاتين :
Today, application of nanoparticles in various sciences including agriculture has expanded greatly. One of the important roles of nanoparticles in agricultural and horticultural production is to increase plant resistance to environmental stresses, such as salinity and water stress. Therefore, the present study investigated the effect of spraying with silica nanoparticles on increasing drought resistance of grain millet. For this purpose, a field research was conducted in the form of split plots in a completely randomized design with three replications. The main plots consisted of four irrigation treatments i.e. 100, 80, 60, and 40 percent of the crop water requirement, and the sub-plots included six spraying treatments with concentrations of 0, 100, 200, 300, 400 and 500 mg/l of silica nanoparticles. The results indicated that the deficit irrigation significantly reduced plant height, grain weight, grain yield, harvest index and water productivity at 1% level. On the other hand, in all irrigation treatments, spraying with silica nanoparticles could significantly increase grain yield, harvest index and water productivity. The highest grain yield, harvest index and water productivity were observed in full irrigation treatment (100% water requirement) and 500 mg/l spraying of nanoparticles and the lowest amount was observed in 40% water treatment without spraying. Due to the severe scarcity of water resources in the arid region of Kashmar, providing 80% of the water requirement of millet along with spraying with a concentration of 500 mg/l silica nanoparticles is recommended in the tillering stage and flowering to deal with water crisis in the study area.
