تأثير محيط كشت و تنظيمكننده‌هاي رشد گياهي بر شاخص هاي رشدي گونه انارشيطان Tecomella undulata (Roxb.) Seem در شرايط درون شيشه

Influence of Medium and Plant growth regulators on in vitro growth indexes of Tecomella undulata (Roxb.) Seem

درخت انارشيطان (Tecomella undulate) يكي از گونه‌هاي انحصاري و در معرض خطر انقراض در ايران مي‌باشد. اين گياه از تيره Bignoniaceae است و در جنوب ايران رشد مي‌كند. با توجه به ويژگيهاي خاص اين گياه از جنبه هاي مختلف دارويي، زينتي و منابع طبيعي، توليد انبوه آن از طريق كشت بافت و ايجاد گياهان يكسان از لحاظ ژنتيكي، ضروري به نظر ميرسد. با استفاده از ريزنمونه هاي جوانه، تأثير تنظيم كننده هاي رشد گياهي بر شاخص هاي رشدي (تعداد جوانه و شاخه، طول شاخساره، سبزينگي شاخه و ريشه زايي) گونه مزبور در شرايط درون شيشه بررسي شد. روش بهينه استريل با غوطه‌وري جوانه‌ها در محلول كلريد جيوه 1/0 درصد با زمان 4 دقيقه و در فصل بهار انجام شد. بهترين شاخه زايي در محيط پايه MS با تيمار BA1 و Kin5/0 ميلي‌گرم در ليتر مشاهده شد. به‌طوري‌كه اين تيمار با ميانگين تعداد شاخه زايي 9/4 و رشد طولي شاخه 78/7 سانتي‌متر بهترين گزينه براي اين مرحله بود. در مرحله ريشه زايي با وجود تيمارهاي متعدد اعمال شده محيط كشت و هورمون (انواع غلظت‌هاي هورمون اكسين)، شروع ريشه‌زايي تنها در تيمار 1/2MS IBA2 ديده شد.

Tecomella undulata is one of endemic and endangered plant species in Iran. It is belong to Bignoniaceae family grown in southern of Iran. Due to the specific characteristics of this plant in various aspects of medicine, ornamentation and natural resources, its mass production through tissue culture and creation of identical plants seems necessary. Effects of growth regulators on plant growth indices such as number of buds and branches, shoot length, branch greenness and rooting were studied by bud explants under in vitro conditions. The optimal aseptic technique was obtained by immersing the buds in 0.1% mercuric chloride solution for 4 minutes in spring. The best shooting was observed in MS basal medium containing BA 1 treatment and K0.5 mg/L. This treatment was the best selection for this phase with the average shoot growth of 4.9 cm and shoot length of 7.78 cm. At the rooting stage, despite the numerous treatments of the medium and hormones (various concentrations of auxin hormone), the onset of rooting was only observed in 1/2 MS IBA2.