سنجش اثرات كوتاه مدت و بلند مدت عوامل موثر بر صادرات گروه‌هاي محصولات با فناوري بالا در ايران

Measuring the Short-Term and Long-Term Effects of Factors Affecting the Export of High-Tech Product Groups in Iran

اهميت ﺻﺎدرات ﻏﯿﺮنفتي و ﻧﻘﺶ آن در رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻫﻤﻮاره به ﻋﻨﻮان يﮑﯽ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻬﻢ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻄﺮح ﺑﻮده است. در اين ميان، نقش صادرات كالاهاي با فناوري بالا در رشد كشورهاي توسعه يافته، قابل توجه بوده وكشورهاي در حال توسعه نيز جهت توفيق در رشد توليد و صادرات كالاهاي صنعتي خود تحت قيود جهاني شدن، چاره اي جز افزايش توليد و صادرات محصولات با فناوري بالا، به كارگيري تكنيك هاي توليدي پيشرفته تر و صرفه جويي در هزينه هاي توليد خود ندارند. اين موضوع به خصوص در مورد كشور ايران كه به دليل وابستگي به درآمدهاي نفتي همواره با مسئلۀ تاثير مخرب بي ثباتي درآمدهاي نفتي در نتيجۀ مسائل سياسي و اقتصادي بين الملي، به ويژه مسئله تحريم هاي نفتي، بر شاخص¬هاي كلان اقتصادي مواجه بوده ، از اهميت خاصي برخوردار است. در اين راستا هدف مطالعۀ حاضر، بررسي عوامل موثر بر صادرات محصولات با فناوري بالا بر اساس كدهاي چهاررقمي ISIC در ايران در دوره 1397-1375 با استفاده از روش Panel ARDL است. نتايج مطالعه نشان دهندۀ آن است كه هزينه هاي تحقيق و توسعه داخلي ، انباشت خارجي تحقيق و توسعه و تجاري سازي در كوتاه مدت و بلند مدت و درجه باز بودن اقتصاد و سرمايه انساني در بلند¬مدت اثر مثبت و معنادار بر 1صادرات اين نوع محصولات در ايران دارند. همچنين نرخ ارز در كوتاه مدت اثر بي معني و در بلندمدت اثر منفي و معنادار و اختراعات در كوتاه مدت و بلند مدت اثر معنادار بر صادرات اين محصولات نداشته است.

The importance of non-oil exports and their role in the economic growth and development of countries has always been discuss as an important issue in the economy. Meanwhile, the role of high-tech exports in the growth of developed countries has been significant and developing countries, in order to succeed in the growth of production and export of their industrial goods under the constraint of globalization, have no choice but to increase production and export of high-tech products, use more advanced production techniques and save on production costs. This is especially true in the case of Iran, which has always faced the problem of macroeconomic indicators due to its dependence on oil revenues and the destructive impact of oil revenues on political and economic issues, especially the issue of oil sanctions. In this regard, the aim of the present study was to investigate the factors affecting the export of high-tech products based on the four-digit ISIC codes in Iran in the period 1397-1375 using the ARDL Panel method. The results of the study show that the costs of domestic research and development, foreign accumulation of research and development and commercialization in the short and long term, and the degree of openness of the economy and human capital in the long run have a positive and significant effect on high-tech exports in Iran. Also, the exchange rate in the short term has no meaningless effect and in the long run has no negative and significant effect, and inventions in the short and long term have no significant effect on the export of these products.