الگويي براي شناسايي عدم اطمينان و افزايش انعطاف در تصميمات بودجه بندي سرمايه‌اي با رويكرد اختيار سرمايه‌گذاري (مطالعه موردي: نيروگاه برق فتوولتاييك جنوب اصفهان)

A Model for Identify Uncertainty and increase Flexibility in Capital Budgeting Decisions via Real Option Approach Case Study: A photovoltaic Plant in the South of Isfahan

ارزيابي اقتصادي پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري با توجه به عدم اطمينان حاكم بر شرايط مالي آنها نيازمند تفكر جديدي تحت عنوان نظريه اختيار سرمايه‌گذاري است تا نقايص روشهاي سنتي بودجه بندي سرمايه‌اي، از جمله ايستا بودن و در نظر نگرفتن عدم اطمينان را پوشش ‌دهد. بر اساس نظريه مذكور، در اين پژوهش الگويي جهت شناسايي و رتبه‌بندي عدم اطمينان‌هاي محيطي و انعطاف‌ها يا اختيارات مديريتي موثر بر تصميمات سرمايه‌گذاري، در يك نيروگاه برق فتوولتاييك در اصفهان، ارائه گرديد. براي اين منظور ابتدا به روش پيمايشي عوامل عدم اطمينان اين نيروگاه از ديدگاه يك نمونه 36 نفره از خبرگان، به روش تحليل عاملي اكتشافي شناسايي و ضريب اهميت هر يك بر منافع و مخارج نيروگاه با استفاده از فرآيند تحليل سلسله مراتبي فازي مشخص شد. سپس نقش اين اختيارات بر ارزش پروژه به روش رگرسيون خطي مورد آزمون قرار گرفت. ابزار جمع‌آوري اطلاعات در اين پژوهش دو پرسشنامه محقق‌ساز بود كه روايي و پايايي هر كدام با استفاده از شاخص لاوشه و ضريب آلفاي كرونباخ تاييد گرديد. نتايج حاكي از تاثير عوامل عدم-اطمينان بر محيط سرمايه‌گذاري و وجود رابطه معني‌دار بين بكارگيري انعطاف‌ها و اختيارات سرمايه‌گذاري با افزايش ارزش سرمايه‌گذاري در اين نيروگاه است. ضمن آنكه خبرگان، تاثير بكارگيري اختيارات گسترش، صبر و واگذاري را جهت افزايش انعطاف پذيري تصميمات سرمايه‌گذاري در اين نيروگاه مثبت ارزيابي نمودند.

Economic appraisal of investment projects requires a new thought referred to as real option theory given the governing uncertainty over their financial conditions which can cover deficiencies of traditional methods of capital budgeting such as stationary and not considering uncertainty factors. According to this theory, a model was proposed in the present study to identify and rank environmental uncertainties and effective managerial flexibilities or options on investment decisions in a photovoltaic plant in the south of Isfahan. To this end, uncertainty factors of this plant were identified via field study from the viewpoint of a sample consisted of 36 experts through confirmatory factor analysis. Then, impact factor of each factor on advantages and expenses of the above plant was evaluated using the fuzzy hierarchical analysis. In the next step, the effect of these options on the project value was tested by means of linear regression method. Tools of data collection were two researcher self-made questionnaires. Validity and reliability of each questionnaire were confirmed through Lawshe's content validity index and Cronbach's alpha coefficient. The results indicated the effect of uncertainty factors on investment environment of the plant and a significant relationship between the use of real option and flexibilities with increased effect of investment in this plant. Meanwhile, the experts positively evaluated the effect of expansion, wait and abandonment options to increase the flexibility of investment decisions in this plant.