تبيين دلايل ابن‌سينا براي اسناد صدق و كذب به گويندة خبر در تحليل قضيه

The Explanation of Avicenna’ Reasons in Attributing Truth and Falsehood to the Person Who Utters a Proposition

يكي از مشخصه‌هاي نظام منطق سينوي، چگونگي بيان چيستيِ قضيه است. در اين نظام از منطق قضيه قولي دانسته شده است كه مي‌توان گوينده‌ي آن را در آن‌چه اظهار كرده صادق يا كاذب دانست؛ درحالي‌كه در ديگر نظام‌هاي منطق صدق و كذب را ويژگيِ خود قضيه دانسته‌اند. در مقاله‌ي حاضر تلاش كرده‌ايم تا با ارائه‌ي تبييني نوين از اين مشخصه‌ي منطق سينوي، دلايل اين بيان از قضيه و برتري آن را نسبت به ديگر نظام‌هاي منطق ارسطويي مشخص نماييم. بر اساس اين تبيين مي‌توان دليل ابن‌سينا را در بيان خود در مورد قضيه اين‌چنين بيان نمود كه اولاً او درصدد ارائه‌ي معياري براي تشخيص قضيه بوده است تا از مشكل دور در تعريف قضيه رهايي يابد؛ ثانياً ازآن‌جايي‌كه ابن‌سينا نه قضيه بالقوه بل‌كه قضيه‌ي بالفعل را حامل اوليه‌ي صدق و كذب مي‌داند، صدق و كذب را به گوينده‌ي قضيه‌ي بالفعل، يعني شخصي نسبت مي‌دهد كه حكمي را اظهار مي‌كند.

One of the ways in which Avicennian logic is different from the other logical systems, is in the definition of propositions. In Avicennian logic, a proposition is a speech which we can truly say the speaker is true or false in what she has said. But in other logical systems, truth and falsehood are properties of propositions themselves. In the present article, we attempt to present a new explanation of this feature of Avicennian logic to determine its superiority over other logical systems. According to this explanation, Avicenna’s reasons for the definition are (i) he sought to provide a criterion for identifying propositions to avoid the problem of circularity in defining the propositions; and (ii)Since Avicenna considers not the potential proposition but the actual proposition as the primary bearer of truth, he attributes truth and falsehood to the speaker of the actual proposition, i.e., the person who utters the sentence.