نقش آموزش در ارتقاي رفتارهاي خودمراقبتي در بيماران مبتلا به پرفشاري خون: كاربردي از مدل پرسيد

اهداف: پرفشاري خون به‌عنوان يكي از شايع‌ترين مشكلات بهداشتي مزمن در سراسر جهان است و رفتارهاي خودمراقبتي به‌عنوان بخش مهمي از مديريت فشار خون در اين بيماران محسوب مي‌شود. بنابراين، مطالعه حاضر با هدف تعيين تاثير مداخله آموزشي مبتني بر مدل پِرسيد (PRECEDE) بر ارتقاي رفتارهاي خودمراقبتي بيماران مبتلا به پرفشاري خون انجام شد. مواد و روش‌ها: اين كارآزمايي شاهددار تصادفي‌شده در سال 1397 در بين 102 نفر از بيماران مبتلا به پرفشاري خون كه به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شده بودند، انجام شد. ابزار گردآوري اطلاعات شامل اطلاعات دموگرافيك و پرسش‌نامه‌ استاندارد مبتني بر سازه‌هاي مدل پِرسيد بود كه به‌صورت مصاحبه تكميل شد. گروه آزمون در 4 جلسه آموزشي شركت نمودند. پرسش‌نامه‌ها قبل و 3 ماه بعد از انجام مداخله آموزشي از شركت‌كنندگان دو گروه آزمون و كنترل جمع‌آوري شد. داده‌ها در نرم‌افزار SPSS 19 و با استفاده از آزمون‌هاي آماري كاي‌اسكوئر، t مستقل، t زوجي و رگرسيون خطي تحليل شدند. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه آگاهي، نگرش و عوامل قادر‌كننده 20% از واريانس رفتارهاي خودمراقبتي بيماران مبتلا به پرفشاري خون قبل از انجام مداخله آموزشي را پيشگويي مي‌نمودند. پس از انجام مداخله آموزشي ميانگين نمرات همه سازه‌هاي مدل پِرسيد به‌جز عوامل قادركننده بين دو گروه آزمون و كنترل تفاوت آماري معناداري داشت (P 0/05). همچنين ميانگين نمره رفتارهاي خودمراقبتي 3 ماه بعد از مداخله آموزشي در گروه آزمون در مقايسه با گروه كنترل به‌طوري معناداري افزايش يافته بود (0.05 p). نتيجه‌گيري: افزايش ميانگين رفتار خودمراقبتي در بيماران تحت مداخله آموزشي حاكي از نقش موثر آموزش در به‌كارگيري رفتارهاي خودمراقبتي است. برنامه‌ريزي صحيح به‌منظور انجام مداخلات آموزشي بر اساس مدل پِرسيد و نيز فراهم‌نمودن ساختارهاي لازم با هدف تسهيل تحقق رفتارهاي خودمراقبتي در بيماران فشار خوني ضروري است.