تغييرات اقليمي و تغييرات خطوط مبدأ كشورهاي ساحلي: راهكارها و چالش‌ها

سابقه و هدف: توانايي بشر براي دگرگون ساختن محيط زيست در تمام كره زمين به نوع متفاوتي از نگرانيهاي محيط زيستي يعني تغييرات اقليمي دامن زده است. امروزه افزايش گرمايش جهاني و باال آمدن آب درياها در اثر آب شدن يخهاي قطبي، فوري ترين، قطعي ترين و گسترده ترين اثرهاي قابل مشاهده تغييرات اقليمي است. يكي از آثار اين تغييرات، احتمال محروم شدن كشورهاي ساحلي بويژه كشورهاي كوچك جزيرهاي از قلمروهاي دريايي قبلي شان است، زيرا با باال آمدن آب درياها نقاط پايه اي كه مبناي ترسيم خطوط مبدأ هستند شروع به پسرفت به سمت ساحل نموده و عوارض طبيعي كه مبنايي براي ترسيم خطوط مبداء درياي سرزميني يا آبهاي مجمع الجزايري بودند در حال غرق شدن يا تغيير ماهيت هستند. از آنجايي كه خط مبدأ مبناي تعيين حدود مناطق دريايي كشور ساحلي است، با باال آب درياها اعتبار خطوط مبدأ ترسيم شده قبلي و استحقاق كشورها براي برخورداري از منطقه هاي دريايي برمبناي چنين خطوطي به چالش كشيده شده و اين مساله را مطرح ميسازد كه چنين كشورهايي همچنان سزاوار استفاده از خطوط مبدأ ترسيم شده قبلي هستند يا بايد به ترسيم دوباره اين خطوط بر اساس تغييرات صورت گرفته اقدام كنند. از اينرو هدف اين نوشتار بررسي آثار تغييرات اقليمي بر خطوط مبدأ كشورهاي ساحلي و مجمع الجزايري و بيان راهكارهايي به چنين كشورهايي براي مقابله با چنين آثاري است. مواد و روشها: به منظور بررسي آثار تغييرات اقليمي بر كشورهاي ساحلي در ابتدا به پيامدهاي تغييرات اقليمي بر اقيانوسها پرداخته شد. با توجه به تحقيق هاي صورت گرفته مشخص شد، مهمترين اين تغييرات، گرمايش جهاني و باال آمدن آب درياها است. سپس تأثير چنين پيامدهايي بر خطوط مبدأ عادي و مستقيم كشورهاي ساحلي و مجمع الجزايري مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج و بحث: اين نوشتار با بررسي آثار تغييرات اقليمي بر اقيانوسها به اين نتيجه رسيد كه مهمترين آثار چنين تغييراتي بر اقيانوسها گرمايش جهاني و باال آمدن آب درياست. اين مطالعه با ارزيابي تأثير تغييرات اقليمي بر خطوط مبدأ به بررسي واقعي بودن اين چالش حقوقي نسبت به انواع خطوط مبدأ پرداخته و نتيجه ميگيرد كه با وجود آنكه كنوانسيون حقوق درياها 1982 به معضل تغييرات احتمالي بعدي در محل نقاط پايه بي توجه بوده و در اين رابطه سكوت كامل دارد، با اينحال با تفسير مواد كنوانسيون در مورد ترسيم خطوط مبدأ سواحل ناپايدار و فالت قاره ميتوان قائل به حق كشورهاي ساحلي و مجمع الجزايري به حفظ خطوط مبدأ قبلي و منطقه هاي دريايي موجود به رغم تغييرات سطح دريا شد. نتيجه گيري: اين مطالعه با ارزيابي آثار تغييرات اقليمي بر خطوط ساحلي كشورهاي ساحلي نتيجه ميگيرد كه بي ترديد پيامدهاي تغييرات اقليمي منجر به تغييرات گسترده در خطوط مبدأ كشورهاي ساحلي ميشود و با تفسير مواد كنوانسيون حقوق درياها ميتوان راهكارهايي براي مقابله با اين تغييرات بيان نمود و در نهايت قائل به حق كشورهاي ساحلي به حفظ خطوط مبدأ قبلي آنها شد.