شناسايي عوامل نهادي مؤثر بر گزارش‌دهي پايداري در صنعت نفت ايران

جهان معاصر با چالش‏هاي زيست‌‏محيطي و اجتماعي متعددي مواجه است كه اداره و مديريت مناسب آن‌ها در گرو توجه و تعهد صنايع به گزارش‏دهي پايداري است. در تحقيق حاضر تلاش شد با استفاده از روش تحليل محتواي كيفي و با تكيه بر تئوري نهادي عوامل مؤثر بر گزارش‏دهي پايداري در صنعت نفت ايران شناسايي شود. داده‏ها از طريق فيش‏برداري از متون مربوطه و مصاحبه نيمه‌ساختاريافته با 10 نفر از خبرگان و صاحب‌نظران مسئوليت اجتماعي صنعت نفت ايران گردآوري شد. يافته‏ها نشان داد در صنعت نفت ايران عوامل اجباري و هنجاري بر گزارش‏دهي پايداري اثر دارند و عوامل تقليدي تأثيري بر اين گزارش‏دهي ندارند. به بيان ديگر، ساختارها و قوانين و مقررات گزارش‏دهي پايداري در دولت و صنعت فشارهاي اجباري براي گزارش‏دهي پايداري هستند. اما فقدان نظارت دولت بر گزارش‌دهي و بي‏توجهي مديران صنعت به آن نقش اين فشارها را كاهش مي‏دهد. مؤسسات حرفه‏اي و علمي فشار هنجاري براي گزارش‏دهي پايداري در اين صنعت ايجاد مي‏كنند. اما بي‏توجهي شركت‏هاي حسابرسي به اين گزارش‏دهي اين فشار را تعديل مي‏كند. صنعت نفت ايران به دلايل گوناگون، از جمله ملي بودن، براي گزارش‏دهي پايداري تحت تأثير فشار تقليدي نيست. بنابراين، توجه به نوع سازمان در اثرگذاري فشارهاي تقليدي بر گزارش‏دهي پايداري در صنايع و كشورهاي گوناگون در تحقيقات و نيز تدوين معيارهاي حسابرسي براي ارزيابي عملكرد پايداري شركت‏هاي نفتي و نظارت جدي بر ارائه گزارش پايداري توسط خط‌مشي‌گذاران و نهادهاي نظارتي پيشنهاد مي‌‌شود.