رژيم غذايي و خوشخوراكي گونه‌هاي گياهي مورد چراي گوسفند نژاد ناييني چرا كننده در مراتع استپي ميمه، اصفهان

تعيين رژيم غذايي و خوشخوراكي گونه‌‌هاي مورد چراي دام، يكي از ملزومات اساسي محاسبۀ صحيح ظرفيت چرا در طرح‌‌هاي مرتعداري است. براي اين منظور، درصد زمان چراي گوسفند نژاد نائيني چرا كننده در مراتع استپي ميمه، از گونه‌‌هاي گياهي، در زمان‌‌هاي مختلف فصل چرا (رشد رويشي، گلدهي، بذردهي و ريزش بذر گونه‌‌هاي غالب)، طي سال‌‌هاي 1389 1386، توسط روش زمان‌‌ سنجي (ويديوئي)، مشخص شد. براي انجام آزمايش، در آغاز هر فصل رويش، يك رأس گوسفند نژاد نائيني بالغ (4-3 ساله) به‌‌ عنوان نمايندۀ گله، نشان دار و در كل آماربرداري‌‌ها سالانه از آن استفاده شد. اندازه‌‌گيري زمان چرا، با شروع فصل رويش و طي چهار مرحلۀ رشد ادامه داشت. زمان آماربرداري در هر مرحلۀ رشد، يك ساعت پس از آغاز چراي روزانه و در سه دورۀ 20 دقيقه‌‌اي مستمر (تكرار آزمايش) انجام شد. داد‌‌ه‌‌هاي درصد زمان چراي دام بر روي گونه‌‌هاي گياهي، به ‌‌عنوان درصد خوشخوراكي آن ها در نظر گرفته شد. با در نظر گرفتن زمان تمركز دام و گرايش چرايي دام بر روي گونه‌‌هاي مختلف، كلاس خوشخوراكي هر يك از گونه‌‌هاي گياهي مشخص گرديد. نتايج نشان داد در طول سال‌‌هاي مورد بررسي، در هر شرايطي، تمركز چراي گوسفند نژاد نائيني بر روي گونه‌‌هاي يكساله (گراس و فورب)، لاشبرگ، Stachys inflata، Artemisia sieberi، Stipa arabica، Noaea mucronata و Hertia angustifolia بوده است. بر مبناي نتايج، گونه‌‌هاي يكساله و لاشبرگ به‌ ‌عنوان گونه‌‌هاي كلاس І، گونۀ‌‌ Stachys inflata به‌‌ ‌عنوان كلاس І Іو گونه‌‌هاي Artemisia sieberi، Stipa arabica، Noaea mucronata و Hertia angustifoliaبه ‌‌عنوان گونه‌‌‌هاي كلاس І І І قابل چرا معرفي مي‌‌شوند. نتايج نشان داد كه خوشخوراكي گونه‌‌ها، متناسب با تغيير در تركيب گياهي در طول فصل رويش، يكسان نبود. بنابراين در نظر گرفتن كلاس يكسان خوشخوراكي براي هر يك از گونه‌‌ها در مراحل مختلف رشد، صحيح نمي‌‌باشد و ضرورت دارد در شرح خدمات طرح‌‌هاي مرتعداري به هنگام محاسبۀ ظرفيت چرا، به اين موضوع توجه بيشتري گردد.