ارزيابي آسيب‌پذيري آبخوان كارستي گيلانغرب با استفاده از روش EPIK و KDI

يكي از راهكارهاي مهم در مديريت منابع آب كارست، تهيۀ نقشۀ آسيب پذيري آبخوان هاي كارستي است. هدف از تهيۀ نقشۀ آسيب‌پذيري، فراهم شدن امكان شناسايي منابع آب زيرزميني در معرض خطر آلوده شدن است. آبخوان كارستي گيلانغرب به عنوان بخشي از زون زاگرس چين خوردۀ تغذيه كنندۀ سراب گيلانغرب مي باشد. در اين پژوهش به منظور ارزيابي آسيب پذيري آبخوان كارستي گيلانغرب از روش EPIK متشكل از چهار لايۀ E (اپي كارست)، P (پوشش محافظ)، I (نفوذ) و K (شبكۀ كارست) و روش KDI مبتني بر لايۀ كاربري اراضي استفاده شده است. پس از اجراي مدل و تهيۀ نقشۀ آسيب پذيري، مقدار شاخص EPIK بين 12 تا 26 محاسبه شد. توزيع فضايي طبقه هاي نقشۀ نهايي آسيب پذيري حاصل از مدل EPIK نشان مي دهد كه 14.24، 14.56، 47.17 و 24.03 درصد از مساحت منطقۀ مورد مطالعه به ترتيب در پهنۀ آسيب پذيري كم، متوسط، زياد و خيلي زياد قرار مي گيرد. مطابق اين نقشه حدود 71 درصد از منطقۀ مورد مطالعه، داراي آسيب پذيري زياد و خيلي زياد مي باشد كه نشانگر آسيب پذيري بالاي اين آبخوان مي باشد. مطابق نتايج روش KDI، 7.54، 9.49، 2.9، 77.89 و 2.18 درصد از منطقۀ مورد مطالعه به ترتيب داراي تأثيرپذيري زياد، متوسط، كم، خيلي كم و سالم (دست نخورده) است كه بيانگر آسيب پذيري كم آبخوان كارستي گيلانغرب مي باشد. طبق روش EPIK، طبقه با آسيب پذيري كم منطبق بر دشت هاي حاشيۀ ارتفاعات و سازندهاي شيلي است كه نقش خيلي كمي در آسيب پذيري آبخوان كارستي دارد. اما همين دشت هاي حاشيه اي طبق روش KDI، بيشترين آسيب پذيري را دارند چرا كه بيشتر تحت دخل و تصرف انساني قرار گرفته اند. با تركيب نتايج اين دو روش مي توان دريافت كه آبخوان گيلان غرب داراي حساسيت بالايي نسبت به آلودگي است اما عدم گسترش فعاليت هاي انساني در حوضۀ آبگير اين آبخوان منجر به سالم ماندن منابع آب آن از آلودگي شده است.