بررسي عوامل محيطي مؤثر بر پراكنش گروه‌هاي بوم‌شناختي گياهي در پروفيل ارتفاعي مراتع مغان - سبلان

هدف از اين تحقيق بررسي تأثير عوامل پستي و بلندي، خاك، اقليم و سنجه‌هاي سيماي سرزمين بر توزيع و پراكنش جوامع گياهي در پروفيل ارتفاعي مراتع مغان - سبلان در استان اردبيل بوده است. براي بررسي و تعيين گروه گونه‌هاي اكولوژيك 840 پلات يك متر مربعي در 28 سايت به صورت تصادفي-سيستماتيك برداشت شد و تراكم و درصد پوشش گونه‌هاي گياهي ثبت شد. نمونه‌برداري خاك در هر سايت، از دو عمق 15-0 و 30-15 سانتي‌متري نمونه‌برداري شد. با استفاده از آناليز دو طرفه گونه‌هاي معرف (TWINSPAN) پوشش گياهي طبقه‌بندي شد و براي آزمون هم خطي و تعيين مؤثرترين عوامل محيطي از روش همبستگي و آناليز مؤلفه‌هاي اصلي (PCA) و براي بررسي روابط پوشش گياهي با عوامل محيطي از آناليز تطبيقي متعارف (CCA) استفاده شد. با توجه به نتايج TWINSPAN، چهار گروه گونه‌هاي اكولوژيك تفكيك شد. رابطؤ گونه محيط براي محورهاي CCA (و مقادير ويژه آن‌ها) براي محورهاي اول و دوم به ترتيب 20.8 (0.77) و 38.4 (0.65) به دست آمد. همبستگي گونهمحيط محاسبه شده توسط دو محور اول 0.95 و 0.96 است. گروه اكولوژيك اول در جهت معكوس گراديان‌هاي ارتفاع، شيب، بارندگي و متوسط اندازۀ لكه و در امتداد گراديان‌هاي اسيديته، رس و رس قابل انتشار عمق اول، وزن مخصوص ظاهري، تراكم لبه و ضريب تغييرات اندازه لكه قرار گرفته است. گروه اكولوژيك دوم و سوم از لحاظ تركيب گياهي و شرايط محيطي در حد واسط گروه‌هاي اكولوژيك اول و چهارم قرار دارند. اين دو گروه در ارتفاعات مياني گسترش دارند. گروه اكولوژيك چهارم در انتهاي گراديان ارتفاع، بارندگي، شيب، متوسط اندازه لكه در جهت معكوس رس و رس قابل انتشار عمق اول قرار گرفته‌اند و مناطق ارتفاعي مرتفع و خاك‌هاي سبك را ترجيح مي‌دهند.