تأثير قرق بر عملكرد اندام‌هاي هوايي و زير‌زميني گونۀ Trifolium pratense L. در مراتع شغال‌درۀ‌ نمين، استان اردبيل

هدف اين تحقيق كه در سال 1396 انجام شد بررسي تأثير قرق 25 ساله بر عملكرد اندام‌هاي هوايي و زير‌زميني گونۀ‌ Trifolium pratense بوده است. در مراتع منطقۀ شغال دره اردبيل سه مكان در داخل و سه مكان در خارج قرق كاملاً نزديك هم انتخاب شد. در هر مكان سه ترانسكت 100 متري مستقر و از سطح 10 پلات يك مترمربعي خصوصيات پوشش گياهي (توليد كل، درصد تاج پوشش كل و تاج پوشش پهن‌برگان علفي) اندازه‌گيري شد. به منظور انتخاب پايه‌هاي T. pratense و اندازه‌گيري پارامترهاي مورد بررسي (اندازه‌گيري تأثير قرق بر عملكرد اندام‌هاي T. pratense) علاوه بر ترانسكت‌هاي قبل، در هر مكان سه ترانسكت 50 متري (تصادفي) مستقر شد. در امتداد هر ترانسكت 10 نقطۀ تصادفي انتخاب شده و نزديك‌ترين گونه به T. pratenseمشخص شد. طول ريشه، ساقه، گل‌آذين، ارتفاع و قطر يقه T. pratense ثبت شد. گل‌آذين، ساقه و ريشۀ  T. pratense انتخاب‌شده قطع‌ و پس از هواخشك شدن‌ با ترازوي دقيق وزن شد. نتايج نشان داد توليد كل در داخل قرق (2413.06 كيلوگرم در هكتار) اختلاف معني‌داري با خارج قرق (963.84 كيلوگرم در هكتار) داشت (P 0/01 ). توليد T. pratense در داخل قرق (99.84 كيلوگرم در هكتار) اختلاف معني‌داري با خارج قرق (22.75 كيلوگرم در هكتار) داشت (P 0/01 ). اثر متقابل قرق و طبقات ارتفاعي بر تاج پوشش (كل و پهن برگان علفي‌)، تعداد گل‌آذين، قطر يقه، وزن اندام‌هاي گياه (P 0/01 ) و تلاش بازآوري (P 0/05 ) معني‌دار بود. به‌طوركلي نتايج نشان ‌داد كه قرق سبب افزايش تاج پوشش گياهي و توليد كل گياهان شد. همچنين، عملكرد اندام‌هاي هوايي و زيرزميني در گونۀ T. pratenseدر داخل قرق بيش‌تر از خارج قرق بوده است. بالا بودن عملكرد اندام‌هاي هوايي و زيرزميني اين گياه شاخص در داخل قرق، مي‌تواند بيانگر وجود تعادل و پايداري مراتع قرق‌شده باشد.