بررسي نقش حفاظتي گونۀ Astragalus brachycalyx Fisch. (گون گزي) بر بانك بذر خاك تحت چراي دام در مراتع ييلاقي شهـــرستان بويراحمد

بانك بذر خاك مي تواند اطلاعات ارزشمندي را جهت احياء و اصلاح اكوسيستم هاي مرتعي فراهم آورد. در مناطق خشك و نيمه خشك، گياهان بوته اي ممكن است سبب تجمع بانك بذر در زيراشكوب شوند و بذرهاي رويش يافته را در برابر چراي دام محافظت كنند. اين مطالعه با هدف بررسي اثر گونۀ Astragalus brachycalyx بر تركيب بانك بذر خاك دو منطقۀ قرق و تحت چراي دام مراتع ييلاقي مله شوره و گورگوي شهرستان ياسوج انجام شد. بدين منظور، نمونه گيري بانك بذر خاك در فصل پاييز در طول ترانسكت هاي 100 متري با استفاده از پلات هاي زوجي در سال 1397 انجام شد. مقدار بانك بذر خاك به روش جوانه زني در گلخانۀ دانشگاه ياسوج طي ماه هاي آبان تا ارديبهشت تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه در منطقۀ قرق، 16 گونۀ گياهي در زيراشكوب گونۀ A. brachycalyx و 12 گونۀ گياهي در فضاي باز مجاور وجود داشته و در منطقۀ تحت چراي دام، 21 گونۀ گياهي در زيراشكوب A. brachycalyx و 11 گونۀ گياهي در فضاي باز مجاور وجود داشته است. در منطقۀ قرق فقط شاخص يكنواختي گونه اي در زيراشكوب و فضاي باز با هم اختلاف معني داري داشته، در حالي كه در منطقۀ تحت چراي دام همۀ شاخص هاي تنوع و غناي بانك بذر خاك در زيراشكوب بيشتر از فضاي باز است. نتايج آناليز چندمتغيره نشان داد كه بيشترين تراكم بانك بذر در زيراشكوب اين گونه در منطقۀ تحت چراي دام مشاهده شد. يافته ها حاكي از نقش حفاظتي گونۀ گون بر شاخص هاي تركيب، تنوع و غناي گونه اي و برخي گروه هاي گياهي بانك بذر خاك تحت چراي دام بوده است.