بررسي مطلوبيت رويشگاه و طراحي ارتباط‌هاي رويشگاهي گياه مرتعي گل گندم بهبهاني (Centaurea pabotii) در جنوب غربي ايران به عنوان مهاجم مزارع گندم

گياه مرتعي گل گندم بهبهاني (Centaureapabotii) يكي از گونه‌هاي خانوادۀ Asteraceae است كه اندميك ايران بوده و به طور عمده در مزارع گندم جنوب غرب كشور پراكنش دارد. مطالعه‌اي با هدف پيش‌بيني مناطق مطلوب رويشگاهي و طراحي ارتباط‌هاي رويشگاهي اين گونه در چهار استان خوزستان، بوشهر، فارس و كهگيلويه و بويراحمد انجام شد. مدلسازي مطلوبيت رويشگاه با 25 نقطۀ حضور گل گندم بهبهاني و هشت متغير محيط زيستي در بستۀ Biomod2 در محيط نرم‌افزار R بر اساس شش مدل مطلوبيت رويشگاه انجام شد و نقشۀ تجمعي حاصل از مدل‌ها در طراحي ارتباط‌هاي رويشگاهي به روش مدارهاي الكتريكي در نرم‌افزار Circuitscape استفاده شد. نتايج مطلوبيت رويشگاه نشان داد كه عمدۀ مناطق مطلوب رويشگاهي گل گندم بهبهاني در استان خوزستان واقع است كه متغيرهاي ارتفاع، بارندگي سالانه و فاصله از زمين‌هاي كشاورزي بيشترين تأثير را در مدلسازي مطلوبيت رويشگاه داشته‌اند. طراحي ارتباط‌هاي رويشگاهي نشان داد كه بيشترين تراكم جريان حركت گل گندم بهبهاني در شمال، شرق و جنوب شرق استان خوزستان واقع است كه اين جريان حركت از جنوب شرقي استان خوزستان به سمت استان كهگيلويه و بويراحمد نيز كشيده شده است. اما تراكم جريان حركت گل گندم بهبهاني در استان‌هاي بوشهر و فارس بسيار ناچيز بوده و اين مناطق منزوي تشخيص داده شدند. در كل، مزارع گندم استان خوزستان بيشتر در خطر هجوم و انتشار گونۀ گل گندم بهبهاني قرار دارند و اتخاذ تمهيدات خاص از سوي مديران جهاد كشاورزي استان خوزستان در مواجه با اين گونۀ مهاجم مزارع گندم، ضروري به نظر مي‌رسد.