برآورد ذخيرۀ ‌‌كربن سالانۀ گونۀ Astragalus microcephalus در سايت‌‌هاي اكولوژيكي مراتع‌‌ كوهستاني نازلوچاي، آذربايجان‌غربي

اندازه‌‌گيري رويش سال جاري، از ملزومات اساسي براي محاسبۀ پتانسيل ذخيرۀ‌ ‌كربن سالانه است. از طرفي گياهان بوته‌‌اي و مخصوصاً گون، از گونه‌‌هاي شاخص و غالب مراتع نيمه‌‌ استپي به‌‌‌‌‌‌شمار مي‌‌رود. از اين‌رو، پژوهش حاضر در خرداد‌‌ماه 1395، با هدف برآورد ذخيرۀ ‌‌كربن رشد ‌‌سال ‌‌جاري گون بوته‌‌اي Astragalus microcephalus و ارتباط آن با فاصله از كانون بحران (محل اطراق شبانۀ دام)، در مراتع‌‌ كوهستاني نازلوچاي، انجام شد. براي اين منظور، مراتع چير در شمال نوشين شهر با مساحت 1332 هكتار كه از نظر پوشش‌ ‌گياهي، خاك و توپوگرافي، معرف سطح‌ ‌وسيعي از گون‌‌زارهاي منطقه است، انتخاب و در شش ‌‌سايت اكولوژيكي، از پوشش گياهي آماربرداري شد. با توجه اينكه تقريباً تمام رشد سال جاري گونۀ A.microcephalus، به اندام خشبي تبديل مي‌‌شود؛ در داخل هر يك از سايت‌‌ها، رشد سال‌‌ جاري تعداد 30 پايۀ گياهي A.microcephalus، به‌‌‌‌منظور تعيين ضريب تبديل كربن آلي و برآورد مقدار كربن ذخيره شده، قطع گرديد. بعد از محاسبۀ ضريب تبديل كربن آلي براي بيوماس پايه‌‌هاي گياهي در هر سايت، با ضرب آن در وزن خشك رشد سال جاري، مقدار كربن آلي ذخيره شده در اندام هوايي، مشخص شد. با محاسبۀ ميانگين كربن موجود در پايه‌‌ها و تراكم گونۀ A.microcephalus، ميزان كربن ذخيره‌‌اي در واحد سطح رويشگاه، محاسبه شد. به‌‌طوركلي، با لحاظ كردن 68.78 گرم كربن موجود در هر پايه، ميانگين ذخيرۀ كربن در سطح رويشگاه‌ مورد پژوهش‌‌، 221.55 كيلوگرم در هكتار در سال، برآورد شد. بر مبناي نتايج، قابليت ذخيرۀ كربن سايت‌‌هاي اكولوژيكي، بر حسب فاصله از كانون بحران و به‌‌تبع آن در وضعيت‌‌هاي مختلف مرتع و مكان‌‌هايي با تنوع گونه‌‌اي متفاوت، يكسان نمي‌‌باشد. همچنين ذخيرۀ كربن رويشگاه، بر حسب طبقات ‌‌ارتفاعي و جهات مختلف ‌‌جغرافيايي، متفاوتاست.بنابراين باشناخت قابليت ذخيرۀ كربن گونه‌‌‌هاي غالب و خشبي هر رويشگاه نظير گونۀ A.microcephalus و همچنين مناطق ‌‌بالقوه و مستعد جذب كربن به‌‌‌‌لحاظ فاصله از كانون بحران، وضعيت مرتع، تنوع گونه‌‌اي و خصوصيات توپوگرافي، مي‌‌تواناصلاحاراضي ‌‌مرتعي راازمنظرشاخص ترسيب‌ ‌كربن، دنبال نمود.