مفهوم سازي پديدارشناسانه هسته نهادي برنامه ريزي فضايي راهبردي كيفيت محيطي روستاهاي شهرستان كازرون

Phenomenological Conceptualization of the Institutional Core of Spatial Planning of Environmental Quality in Kazeroun's Villages

پژوهش كنوني به دنبال مفهوم سازي هسته نهادي با رويكردي استفهامي - قياسي در برنامه ريزي فضايي كيفيت محيطي روستاهاي سمغان و مله انبار است. خط مشي هاي برنامه ريزي در اين سكونتگاه ها بدون مشاركت بهره وران و بيشتر از بالا به پايين بوده كه پيامدهاي اجراي اين سياست ها بي توجهي به بن مايه دروني جريان هاي فضاي زيست (شهروندان، فعاليت و كسب وكارها) با كيفيت محيطي پايين بوده است. همچنين تخصص محوري و بخشي نگري در برنامه ريزي توسعه پايدار فضايي روستاهاي مزبور و وجود رويكرد غالب كالبد ي كه به جريان هاي اقتصادي، اجتماعي - فرهنگي و اكولوژيكي توجه لازم نداشته اند. هدف از انجام اين پژوهش تدوين فرآيند مفهوم سازي هسته نهادي كيفيت محيطي برنامه ريزي فضايي بر پايه رويكرد مشاركتي و ذي نفعان روستايي است. اين پژوهش كه به روشي كيفي و رويكردي پديدارشناسي در دو روستاي سمغان و مله انبار و با مشاركت 42 تن از ذي نفعان اين دو روستا با توجه به تجربه هاي زيسته آن ها به اين موضوع پرداخته است كه در طي پژوهش با تمركز بر گروه هاي روستايي و آيين و الگوهاي رفتاري زندگي روزانه آن ها در قالب كارگاه هاي مشاركتي و با روش گلوله برفي به مطالعه كيفيت محيطي پرداخته است، افزون بر آن در چهارچوب اين دو رويه روش برنامه ريزي از رويكردهاي ارزيابي مشاركتي كيفيت محيطي، ارزيابي مشاركتي ارتباطات روستايي به تحليل مفهوم ها پرداخته شد كه با ابزارهايي مانند مصاحبه، بحث گروهي در چهارچوب مفاهيمي با 9 مصاحبه نيمه ساختاريافته و 9 كارگاه مشاركتي به سرانجام رسيده است كه هسته نهادي آن از ديدگاه مشاركت كنندگان تعريف روستا، كيفيت ارزش ها، دانش، راهبري، برنامه ريزي راهبردي، يكپارچگي، پيوندهاي روستايي شهري و حقوق شهروندي تعيين گرديد.

The present research seeks to detail a phenomenological conceptualization of institutional core with a retroductive- deductive research strategy in the spatial planning of environmental quality in the case study. Planning polices in these settlements do not include stakeholders’ participation and are often top-down. Also, specialization and sectorial view in the planning of sustainable spatial development of the villages and the existence of a prevailing physical approach that did not pay attention to economic, socio-cultural, and ecological issues, led to the change of land use. Agricultural land has been used by other users, and with the passing of time, urbanism has become more popular with the spirit of consumerism, weakening of production morale, reducing the level of economic productivity, and eventually reducing the environmental quality of these villages. According to the lived experiences of the rural inhabitants and the participants, by focusing on rural groups and customs and behavioral patterns in their daily lives in the form of participatory workshops and using the snowball method, this study examined the environmental quality. In addition, in the framework of these two methods of planning, the methodology of participatory assessment of environmental quality and participatory assessment of rural communication were used to analyze the concepts with tools such as interviews and group discussions, which included 9 semi-structured interviews and 9 participatory workshops with the presence of rural groups, and the institutional cores were determined from the point of view of the participants in the definition of village, quality of values, knowledge, leadership, strategic planning, integration, rural-urban linkages and citizenship rights.