مفهوم «فرهنگ متعاليه» در انديشه ي ملاصدرا و ارتباط آن با شكل گيري شهر مطلوب

The concept of "transcendental culture" in the idea of Mulla Sadra and its relation to the formation of a desirable city

ملاصدرا با مباني فلسفي خاص خويش از جمله اصالت وجود و حركت جوهري، حقيقت انسان و نيز حقيقت دنيا را متفاوت از متفكران ديگر مي‌داند و بر اساس آن مي‌توان مفهومي جديد از فرهنگ و شهرنشيني در حكمت متعاليه ديد؛ آنچه در اين نوشتار بصورت هدف اصلي مطرح بوده است. در اين مقاله سعي شده است تا با استفاده از روش تحليلي، طرحي از ديدگاه فلسفي ملاصدرا درباره مفهوم فرهنگ و ارتباط آن با شكل گيري شهر مطلوب، ارائه شود. يافته ها حاكي از آن است كه طبق حكمت متعاليه، انسان داراي مراتب وجودي گسترده‌اي است و بر اساس آن فرهنگ نيز ماهيت ثابتي ندارد. مرتبه-اي از فرهنگ كه داراي ثبوت است به فطرت انسان برميگردد؛ اما بخشي از آن متغير بوده و بسته به ضرورت‌هاي مكاني و زماني تغيير مي‌كند. دستاورد پژوهش اين است كه اگر انسان‌ها از طريق حركت مرتبه وجودي، با حقيقت مجرد واحدي متحد گردند، ميان خود ايشان نيز از نظر معنوي اتحاد رخ داده است و بواسطه اين اتحاد، رفتار و آداب واحدي از خود بروز خواهند داد و در نتيجه فرهنگي واحد و متعاليه موجود خواهد شد؛ فرهنگي كه كثرت آدميان و خواست‌هاي ايشان را مورد توجه قرار مي‌دهد. نهايتاً اينكه براي تحقق شهر مطلوب، شكل‌گيري فرهنگ متعاليه ضروري خواهد بود.

Mulla Sadra, with his specific philosophical foundations, including the originality of existence and the intrinsic motion, considers the truth of man and the truth of the world different from the other thinkers and on this basis, a new conception of culture and urbanization can be seen in Transcendental wisdom; What has been described in this article as the main goal. In this article, an attempt has been made to use an analytical method to describe a Mulla Sadra's philosophical view of the concept of culture and its relation to the formation of a desirable city. Findings indicate that according to transcendental wisdom, man has a wide existential degree and accordingly, culture does not have a stable nature. A degree of a culture that has a solidity, goes back to human nature; but part of it is changeable and varies depending on the spatial and temporal needs. The research achievement is that if humans through the existential order of motion unite with the single truth, they have also been spiritually united among themselves and through this alliance, they will show a single behavior and customs and as a result, a single cultural entity will be available; a culture that takes into account the plurality of people and their desires. Finally, the formation of transcendental culture will be necessary in order to achieve the desirable city.