بررسي عبارات معترضۀ (و) در زبان فارسي

The Study of Va-parenthetical in Persian

مطالعۀ عبارات معترضۀ زبان فارسي و به‌ويژه عبارات معترضۀ «و»، از موضوعات جديد محسوب مي­‌شود، لذا پژوهش حاضر بر آن است تا مطالعه‌اي نظام‌مند بر روي عبارات معترضۀ «و» بر اساس چهارچوب توصيفي‑تحليلي كاوالوا (2007) ارائه دهد. اين پژوهش با بحث در خصوص محل قرارگيري و ويژگي معمول اين عبارات نظير سياّل بودن آغاز گشته و سپس ديگر ويژگي‌هاي آنها از قبيل قابليت حذف، پيروي از حذف به قرينه و عدم قرارگيري در دامنۀ وابسته‌سازان را مورد بررسي قرار داده است. بررسي‌ داده‌­ها مشخص نمود كه جايگاه عبارات معترضۀ «و» در زبان فارسي اساساً سيّال و نسبتاً مستقل از ديدگاه نحوي بوده كه مي‌­توانند به‌راحتّي حذف گردند. در ادامه نيز به تفاوت‌هاي موجود ميان عبارات معترضۀ «و» و عبارات حاوي نقش‌نماي گفتمان «و» پرداخته شد و مشخص گرديد علي‌رغم وجود برخي ويژگي‌هاي مشترك ميان آنها تنها مي‌توان قائل به رابطه‌اي يك‌طرفه ميان آنها شد؛ به اين معنا كه عبارت معترضۀ «و» را مي‌توان نوعي عبارت حاوي نقش‌نماي گفتمان در نظر گرفت، اما در مقابل نمي‌توان تمامي عبارات حاوي نقش‌نماي گفتمان «و» را به‌عنوان عبارات معترضۀ «و» تلّقي نمود. اين پژوهش همچنين نشان داد كه با اعمال تغييرات و اصلاحاتي جزئي مي‌توان چهارچوب مورد استفادۀ (كاوالوا، 2007) را الگويي مناسب براي بررسي داده‌هاي زبان فارسي به‌حساب آورد. لازم به يادآوري است كه داده‌هاي مورد نياز اين پژوهش از دو پيكره‌‌ي گفتاري و نوشتاري گردآوري شده است. پيكره‌ي گفتاري آن توسط نگارندگان از برنامه‌هاي تلويزيوني تهيه‌ گرديده و داده‌هاي نوشتاري نيز از پيكره‌ي «تاك بنك» موجود بر روي «پلتفورم اسكچ اينجين» استخراج شده است.

The study of parentheticals in Persian can still be regarded as an unexplored area of investigation. Persian Parentheticals can be divided into different types; one of them is va-parenthetical. This paper is set forth to study væ-parentheitcal clauses. It opens with a discussion on their typical places of interpolation and their mobile nature. It then continues with the discussion on their general characteristics, namely, omissibility, ellipsis-licensed, and remaining beyond the scope of subordinators. The available data confirm that except ellipsis-licensed feature, all other noted characteristics could be true in case of væ-parentheitcals. This study also reveals that væ-parentheitcals can be interpolated in three different positions (beginning, middle and final). This paper follows a moderate approach, a way between the integrated and the unintegrated approaches, to study væ-parentheitcals. In this vein, it mainly adopts Kavalova’s model (2007) to study væ-parentheitcals. Finally, in spite of quite similar features between væ-parentheitcals and væ discourse marker, some distinctions are made between them. This study argues that by taking some modifications, Kavalova’s model (2007) is quite appropriate to analyze Persian data. The Persian examples illustrated in this study are derived from both written and spoken corpora. It draws on written data from Persian Talk Bank, and the spoken data are collected by authors from some TV round table programs.