پديد آورندگان :
ميرنژاد، زهرا دانشگاه فردوسي مشهد، ايران , تقوي، محمد دانشگاه فردوسي مشهد - گروه زبان و ادبيات فارسي، ايران , صالحي نيا، مريم دانشگاه فردوسي مشهد - گروه زبان و ادبيات فارسي، ايران
كليدواژه :
استعارۀ شناختي , ليكاف و جانسون , مثنوي معنوي , مولانا وحدت
چكيده فارسي :
وحدت از مفاهيم محوري در تفكر عرفاني است. مولانا براي تفهيم اين مفهوم، همچون بسياري از مفاهيم غامض عرفاني، از استعاره بهره برده است. در اين پژوهش، استعاره‌هاي مولانا از مفهوم وحدت در مثنوي معنوي، براساس نظريۀ استعارۀ شناختي ليكاف و جانسون، بررسي و تحليل شده است. هدف از اين مقاله آن است كه با تحليل استعاره‌ها و تشخيص نوع و كاركرد شناختي آن‌ها، ديدگاه مولانا به اين مفهوم، نحوۀ معرفي آن به مخاطب و عوامل مؤثر در انتخاب اين استعاره‌ها را دريابيم. ابتدا نمونه‌هاي استعاره‌هاي وحدت را استخراج كرديم و بعد به تحليل و توصيف آن پرداختيم. مولانا در مثنوي، از هفت كلان‌استعارۀ نور، انسان، عنصر طبيعي، شيء، مكان و ظرف، روييدني‌ها و مفهوم انتزاعي استفاده كرده كه اغلب استعاره‌ها از نوع هستي‌شناختي هستند. با اين استعاره‌ها، تمام ويژگي‌ها و كاركردهاي مفهوم وحدت، به‌نحوي‌كه با اصل حفظ اسرار منافات نداشته باشد، براي مخاطب به تصوير كشيده شده است. عواملي مانند شغل خطابه و ارتباط با عموم مردم، سبك شاعري و محيط زندگي مولانا در گزينش استعاره‌هايي ساده، ملموس و عاميانه تأثيرگذار بوده است، اما دسته‌اي از استعاره‌ها هستند كه تصوير ارائه‌شده از وحدت، در آن‌ها بسيار انتزاعي است و گويي براي محرمان و مخاطب خاص به‌كار رفته است، مانند «وحدت بي‌رنگي است»، «وحدت فكر است» و... . در اين استعاره‌ها، تصويري كه براي معرفي مفهوم انتزاعي وحدت به‌كار رفته، خود انتزاعي است و نياز به معرفي دارد.
چكيده لاتين :
Unity is of the central concepts in mystical thinking. Mawlana has used metaphor to elucidate this concept, similar to numerous other inexplicit mystic concepts. In this study, metaphors used for the concept of unity by Mawlana's in Masnavi Ma’navi (The Spiritual Couplets) have been studied and analyzed based on Lakoff and Johnson’s Conceptual Metaphor Theory. The present study aimed at understanding Mawlana’s view about the concept, his style of introducing that to the audience, and the factors affecting his choice of metaphors, through analyzing the metaphors and identifying their type and cognitive functions. Accordingly, we first extracted instances of unity metaphors and then analyzed and described them. In Masnavi, Mawlana has used seven meta-metaphors of light, man, natural element, object, place and container, growing entities, and abstract concept; most of which are ontological metaphors. Through these metaphors, all the features and functions of the concept of unity are displayed to the audience, though via observing confidentiality principle. Rumi's eloquence as an orator, congenial relationwith the public, poetic style, and living environment have been influential in choosing simple, tangible and popular metaphors. Nonetheless, there is a category of metaphors, such as “unity is colorlessness” or “unity is thought”, in which the presented image of unity is highly abstract; as if it needs to be interpreted by special target audience or elites. In these metaphors, the image used to introduce the abstract concept of unity is itself abstract and needs to be clarified.
