عنوان مقاله :
تحول تاريخي انگارۀ پر جبرئيل در فرهنگ اسلامي تا پايان قرن ششم هجري
عنوان به زبان ديگر :
Historical Transformation of The Feather of Gabriel in Islamic Culture (up to the End of the Sixth Century AH)
پديد آورندگان :
ماحوزي، زهرا دانشگاه تربيت مدرس، تهران، ايران
كليدواژه :
بال جبرئيل , بال فرشته , وجودشناسي , همگرايي , عرفان و فلسفه
چكيده فارسي :
اصطلاح «پر جبرئيل» در قرن ششم هجري به يكي از اصطلاحات پربسامد در حوزه‌هاي مختلف علوم اسلامي بدل مي‌شود. اين اصطلاح وجودشناساسانه كه شكل تكوين‌يافته‌اي از انگارۀ پيشيني «بال فرشته» است، عمدتاً در متون صوفيانه ساخته و پرداخته مي‌شود و به‌مرور به اصطلاحي بنيادين در طرح مباني هستي‌شناسانۀ متفكران مسلمان بدل مي‌شود. از قرن ششم به بعد، اين اصطلاح در ساير حوزه‌هاي علوم اسلامي از جمله حكمت و فلسفه به‌كار گرفته مي‌شود. بررسي تكوين تاريخي اصطلاح پر جبرئيل از آن رو حائز اهميت است كه با پي‌جويي آن، يكي از مهم‌ترين مقاطع و نقاط عطف تاريخ انديشۀ اسلامي، يعني نقطۀ همگرايي دو حوزۀ معرفتي عرفان و فلسفه توضيح‌پذير مي‌شود. اين مقاله رويكردي تاريخي-تحليلي دارد و شامل دو بخش اصلي است. مقالۀ حاضر در بخش نخست به تحليل انگارۀ بال فرشته در نخستين متون فرهنگ اسلامي مي‌پردازد. پس از آن، سير تكويني اين اصطلاح را به‌سوي دو انگارۀ پسيني «پر جبرئيل» و «آواز پر جبرئيل» در خلال يك فرايند تاريخي تشريح مي‌كند.
چكيده لاتين :
The term “Par-e-Jibril” (The Feather of Gabriel) turned to be one of the most frequent terms in various fields of Islamic sciences in the sixth century (AH). This ontological term, which is the evolved form of the former idea of “Bal-e-Fereshte” (Angel’s Wing), was mainly constructed in texts related to Sufism and gradually changed to a fundamental term for presenting the ontological tenets of Muslim thinkers. From the sixth century onwards, the mentioned term has been employed in other fields of Islamic sciences, including Hikmah and Philosophy. Probing into the historical evolution of the term, “The Feather of Gabriel”, is considered essential for explicating one of the central milestones and turning points in the history of Islamic thought; which is the convergence point of the two fields of Mysticism and Philosophy. This article takes a historical-analytic approach and consists of two main parts. The first part presents an analysis of “Angel’s Wing” image in the primary texts of Islamic culture. The next part describes the evolution and inclination of the term towards the two posterior ideas of “The Feather of Gabriel” and “The Song of the Gabriel`s Feather” throughout a historical process.
عنوان نشريه :
ادبيات عرفاني
