واكاوي شاخص ها و الگوهاي ذهني غالب متخصصان در ادراك بصري مردم از سيماي محيط روستايي

Investigating the Indicators and Subjective Patterns of the Majority of Experts in People's Visual Perception of the Rural Environment Appearance

شي از منظر روستايي، تعريف كننده شخصيت عملكردي فضاها است كه در ادراك بصري افراد از محيط روستايي نقش موثري دارد. همانطور كه در فرآيند شكل گيري منظر، محيط داخلي زندگي انسان بايستي از كيفيت لازم برخوردار باشد محيط بيروني آن نيز مي بايست معيارهاي لازم بصري را داشته باشد. لذا به منظور بهبود سيماي روستايي، شناسايي معيارهاي مؤثر بر ادارك بصري مردم از محيط روستايي هدف انجام اين پژوهش است. اين پژوهش داراي روش آميخته (كمي-كيفي) است كه بر حسب هدف بنيادي، به لحاظ ماهيت پژوهش اكتشافي و از حيث گردآوري داده ها، توصيفي پيمايشي است. جامعه مورد مطالعه 21 متخصص در حوزه معماري، شهرسازي و روستايي است كه از طريق پرسشنامه حاصل از تحليل محتواي اسنادي و پيمايش دلفي به صورت غيرتصادفي شبكه اي مورد پرسشگري قرار گرفتند. شاخص هاي استخراجي مراحل دلفي، با استفاده از نرم افزار SPSS و از طريق تحليل عامل كيو و محاسبه ميانگين وزني و انحراف معيار مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج نشان داد چهار الگوي ذهني غالب براي متخصصين به ترتيب اولويت شامل: زيبايي منظره، انسجام ساختاري، وضوح پذيري و خوانش محيط است كه بيشترين درصد واريانس تبيين شده، مربوط به عامل زيبايي منظره با 35/568 % بوده كه حاكي از اهميت و ارجعيت اين عامل دارد. از ميان شاخص هاي مطرح شده در اين الگوهاي ذهني نيز، به ترتيب شاخص هاي نشانه (7/619)، چشم انداز (7/476) و فرم (7/381) بيشترين ميانگين وزني و بيشترين تأثير را از ديدگاه جامعه متخصصين در ادراك بصري مردم از سيماي محيط روستا دارد.

The environment appearance as part of the rural landscape defining the functional personality of the spaces plays an effective role in people's visual perception of the rural environment. Just as in the process of landscape formation, the interior environment of human life must have the necessary quality; its external environment must also have the necessary visual criteria. The present research employs a mixed (quantitative-qualitative) method which is fundamental in terms of goal, exploratory in terms of nature, and a descriptive survey in terms of data collection. The population under study consisted of 21 experts in the field of architecture, urbanization, and rural planning, interviewed using a questionnaire resulted from document content analysis and Delphi survey non-randomly targeted. The extraction indices of the third round of the Delphi were analyzed using SPSS software and through Q Factor Analysis and calculating the weight mean and standard deviation. The results showed that the four dominant subjective patterns for the experts in order of priority include: landscape beauty, readability, clarity, and reading environment, and the highest percentage of explained variance is related to the landscape beauty factor with 35.556%, indicating the importance and priority of this factor. Among the indicators proposed in these subjective patterns, sign (7.619), landscape (7.476) and form (7.381) also had respectively the highest weight mean and the highest impact from the point of view of the community of experts on people's visual perception of the image of the village environment.