ارزيابي خدمات منظر در عرصه پيراشهري صالح آباد شرقي، جنوب تهران

Assessment of Landscape Services in Suburban Area of Eastern Saleh Abad, South of Tehran

خدمات منظر بيانگر رابطه بين ساختار، عملكرد و ارزش هاي اكولوژيك است. اين رويكرد ازگزينه هايي است كه مي تواند در تحليل محيط پيراشهري استفاده شود. اين روش با تمركز برگروه هاي اجتماعي هدف، آن را تبديل به بديلي براي خدمات اكوسيستم مي سازد. مقاله حاضر در پي تحليل خدمات منظر در محيط پيراشهري صالح آباد در جنوب تهران است. به اين منظور شاخص هاي خدمات منظر مبتني از ادبيات موضوعي در سه محور توليدي، تنظيمي و فرهنگي استخراج شد. در ادامه وضعيت آن ها در منطقه موردمطالعه بر اساس پيمايش ميداني و مصاحبه با ساكنان توليد گرديد. نتيجه به شكل نقشه هاي قابليت و مطلوبيت پردازش شد. خروجي مذكور با استفاده از وزن دهي مبني بر چهارچوب تحليل سلسله مراتبي با هم تلفيق و در نهايت پهنه بندي كيفيت خدمات منظر در منطقه به دست آمده است. درنهايت راهبردهاي چهارگانه حفاظتي، تدافعي، تهاجمي و سودجويانه مبتني بر تفاوت قابليت و مطلوبيت هر پهنه و در تناسب با ويژگي هاي محيطي آن ها، تدوين شد. نتايج نهايي نشان مي دهد ناهمگني در بهره برداري از فضا مشهود است، ضمن اينكه محدوده مورد بررسي در معرض تغيير قرار داشته و از قابليت هاي فضا به درستي استفاده نمي شود. به كارگيري خدمات منظر بستري مناسبي را تدوين الگوي راهبردي متناسب با توان عرصه فراهم مي سازد كه در صورت به كارگيري اصولي آن مي تواند تضمين كننده توسعه يكپارچه عرصه پيراشهري باشد. البته پيوند ميان اين خدمات و نظام برنامه ريزي رسمي موضوع مطالعات گسترده تري است.

Landscape services (LS) link structure, function and ecological values. This approach is an alternative to analysis of the suburban environment. By focusing on target social groups, this approach serves an alternative to ecosystem services. The present manuscript seeks to analyze the landscape services in the Saleh Abad area, the suburb of Tehran (Capital of Iran). For this purpose, LS indicators were extracted from literature in three axes: provision, regulation and culture. Then, all indicators were evaluated based on field surveys and interviews with residents. The results were processed in the form of LS quality and capability maps. The outputs were combined using weighted overly. The result provided a base for LS zoning in the region. Finally, the four protective, defensive, offensive and opportunistic strategies were allocated to each zone based on the differences in the capabilities and quality of each zone and consideration of their environmental characteristics. The results show that heterogeneity is evident in the use of space, while the study area is subject to change and the capabilities of space are not used appropriately. The use of landscape services provides a suitable context for strategic model development that commensurates with the potential of the area. If used in a principled manner, it can guarantee the integrated development of the suburban area. However, the link between these services and the formal planning system is the subject of more extensive studies.