كليدواژه :
پروتئين , تنش , روي , كاروتنوئيد
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: شوري خاك يكي از مهم‌ترين فاكتورهاي محدود كننده رشد و توليد گياهان زراعي در مناطق خشك و نيمه‌خشك است. روي يك ريزمغذي ضروري براي انسان، دام و گياه است كه به‌عنوان بخش فلزي آنزيم‌ها و كوفاكتور تنظيم كننده تعداد زيادي از آنزيم‌ها عمل مي‌كند. روي براي سنتز كلروفيل ضروري است و نقش مهمي در توليد زيست توده گياهي بازي مي‌كند. روي در گرده افشاني، باروري و جوانه‌زني گياهان نيز نقش مهمي به عهده دارد. كمبود روي به عنوان يك مشكل اساسي به خصوص در گياهان رشد كرده در خاكهاي شور با مقادير بالاي pH شناخته مي‌شود. ولي بررسي‌هاي اخير نشان داده‌اند كه كاربرد مقدار كمي از عناصر ريزمغذي به‌خصوص روي به صورت محلول‌پاشي، مي‌تواند توانايي گياهان را نسبت به تنش شوري متاثر نمايد. از اين رو هدف اين آزمايش بررسي اثر مصرف خاكي و محلول‌پاشي روي بر محتواي رنگدانه‌هاي فتوسنتزي، فلورسانس كلروفيل و عملكرد گندم در شرايط شوري خاك بود.
مواد و روش‌ها: آزمايشي در سال 1397 به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه محقق اردبيلي اجرا گرديد. فاكتورهاي آزمايشي شوري خاك در چهار سطح (عدم اعمال شوري، شوري30، 60 و 90 ميلي‌مولار با نمك NaCl )، مصرف خاكي و محلول‌پاشي روي در چهار سطح (شاهد يا عدم مصرف روي، مصرف خاكي سولفات روي، محلول‌پاشي نانواكسيد روي، كاربرد توام سولفات روي و نانواكسيد روي ) شامل مي شدند.
يافته‌ها: نتايج نشان داد كه كاربرد توام سولفات روي و نانواكسيد روي در شرايط غير شور، موجب افزايش محتواي كلروفيل a، b، كلروفيل كل، كاروتنوئيد و عملكرد دانه (به ترتيب 2/65، 72/52، 62، 43/50، 28/99 و 56/34 درصد) نسبت به شرايط عدم كاربرد روي تحت شوري 90 ميلي‌مولار خاك شد. همچنين كاربرد توام سولفات روي و نانواكسيد روي در شرايط عدم اعمال شوري موجب افزايش فلورسانس حداكثر (Fm)، فلورسانس متغير (Fv) گرديد. عملكرد دانه 56/34 درصدي در شرايط عدم كاربرد روي و شوري 90 ميلي‌مولار خاك در مقايسه با كاربرد توام سولفات روي و نانواكسيد روي در شرايط عدم شوري به دليل افزايش فلورسانس حداقل (F0) و كاهش محتواي كلروفيل كاهش يافت.
نتيجه‌گيري: به‌نظر مي‌رسد كه كاربرد توام سولفات روي و نانواكسيد روي مي‌تواند عملكرد دانه‌ي گندم در شرايط شوري به دليل بهبود رنگدانه هاي فتوسنتزي و مولفه هاي فلورسانس كلروفيل افزايش دهد.
يافته‌ها: نتايج نشان داد كه كاربرد توام سولفات روي و نانواكسيد روي در شرايط غير شور، موجب افزايش محتواي كلروفيل a، b، كلروفيل كل، كاروتنوئيد و عملكرد دانه (به ترتيب 65/2، 52/72، 62، 50/43، 99/28 و 34/56 درصد) نسبت به شرايط عدم كاربرد روي تحت شوري 90 ميلي‌مولار خاك شد. همچنين كاربرد توام سولفات روي و نانواكسيد روي در شرايط عدم اعمال شوري موجب افزايش فلورسانس حداكثر (Fm)، فلورسانس متغير (Fv) گرديد. عملكرد دانه 34/56 درصدي در شرايط عدم كاربرد روي و شوري 90 ميلي‌مولار خاك در مقايسه با كاربرد توام سولفات روي و نانواكسيد روي در شرايط عدم شوري به دليل افزايش فلورسانس حداقل (F0) و كاهش محتواي كلروفيل كاهش يافت.
نتيجه‌گيري: به‌نظر مي‌رسد كه كاربرد توام سولفات روي و نانواكسيد روي مي‌تواند عملكرد دانه‌ي گندم در شرايط شوري به دليل بهبود رنگدانه هاي فتوسنتزي و مولفه هاي فلورسانس كلروفيل افزايش دهد.
چكيده لاتين :
Background and objectives:
Soil salinity is one of the most serious limiting factors for crop growth and production in the arid and semi-arid regions. Zinc is an essential micronutrient for humans, animals and plants, which act either as the metal component of enzymes or as a regulatory co-factor of a large number of enzymes. Zinc is required for chlorophyll synthesis and plays an important role in biomass production. Zinc is required for pollen function, fertilization and germination plays an important role. Zinc deficiency is recognized as a critical problem in plants, especially grown on saline conditions with high pH values. But, recent researches have shown that a small amount of nutrients, particularly Zn applied by foliar spraying can affect ability of plants to salinity stress. So, the aim of this study was to investigate the effects of foliar and soil application of zinc on photosynthetic pigments, chlorophyll fluorescence and grain yield of wheat under soil salinity
Materials and methods:
A factorial experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications in research greenhouse of faculty of agricultural and natural resources, University of Mohaghegh Ardabili in 2018. Factors experiment were included soil salinity in four levels (non-salinity, salinity 30, 60 and 90 mM by NaCl), foliar and soil application of zinc in four levels (without zinc as control, soil application of ZnSo4, foliar application of nano zn oxide, both application of ZnSo4 and nano zn oxide).
Results:
The results showed that both application ZnSo4 and nano zn oxide under non-salinity condition, increased chlorophyll a, b, total chlorophyll, cartenoeid and grain yield (65.2, 52.72, 62, 50.43 and 34.56 % respectively) in comparison with no application of zinc under salinity of 90 mM. Also, both application of ZnSo4 and nano Zn oxide under without salinity, increased maximum fluorescence (Fm) and variable fluorescence (Fv). Grain yield decreased 34.56% under salinity of 90 mM and without application of zinc in comparison with both application ZnSo4 and nano zn oxide under non-salinity condition due to increasing minimum fluorescence (F0) and decreasing chlorophyll content.
Conclusion:
It seems that both application of ZnSo4 and nano zn oxide can increase grain yield of wheat under salinity stress due to improving Potosynthetic pigments and chlorophyll fluorescence components.
Results:
The results showed that both application ZnSo4 and nano zn oxide under non-salinity condition, increased chlorophyll a, b, total chlorophyll, cartenoeid and grain yield (65.2, 52.72, 62, 50.43 and 34.56 % respectively) in comparison with no application of zinc under salinity of 90 mM. Also, both application of ZnSo4 and nano Zn oxide under without salinity, increased maximum fluorescence (Fm) and variable fluorescence (Fv). Grain yield decreased 34.56% under salinity of 90 mM and without application of zinc in comparison with both application ZnSo4 and nano zn oxide under non-salinity condition due to increasing minimum fluorescence (F0) and decreasing chlorophyll content.
Conclusion:
It seems that both application of ZnSo4 and nano zn oxide can increase grain yield of wheat under salinity stress due to improving Potosynthetic pigments and chlorophyll fluorescence components.
